Van Woord naar leven

Lieve mensen, vanuit het evangelie van vandaag zou ik het volgende willen voorstellen: neem voor jezelf eens een blaadje papier en noteer enkele zaken waar je echt goed in bent, en wel in het licht van je leven als christen. Doorgaans praten we niet graag met anderen over dingen waar we denken goed in te zijn. Daarom hoeft ook niemand dit papiertje onder ogen te krijgen.  Doe het letterlijk op papier, of maak de oefening in je hoofd; 't is mij gelijk. Dit eenmaal gedaan: laten we dan eens nagaan in hoeverre wij deze dingen werkelijk benutten voor de opbouw van Gods Rijk, de Kerk, de samenleving. Bedoeling is, zo leert ons het evangelie van vandaag, dat we onze talenten niet begraven. Daar heeft niemand iets aan, en we zouden voorbij gaan aan onze roeping. Een talent is ons door God geschonken met de bedoeling doorheen ons ja-woord aan Hem Gods Rijk mede op te bouwen. Wie dit laatste niet doet … jammer. Dit is een verantwoordelijkheid die we zelf dragen. Maar we dragen in

Deze parabel wordt – zeer terecht overigens – gewoonlijk gelezen in het licht van onze ontmoeting met de Heer aan de grens van de aardse tijd met deze van de eeuwigheid. Daar zullen we Hem ontmoeten als verlosser, als rechter, als God die – wanneer we ja zeggen – ons met open armen zal ontvangen, en welkom heten. Maar we mogen deze parabel ook lezen in het licht van de Heer die dagelijks tot ons komt en bij ons is. Jezus is immers niet enkel toekomst, Hij is ook heden en hier. En het is goed waakzaam te zijn voor Jezus’ dagelijks komen tot ons, waakzaam voor zijn aanwezigheid in ons. In alles, en doorheen alles, nodigt God uit lief te hebben. Zijn Zoon, die Hij met al zijn liefde in onze ziel heeft gebaard, kan en zal ons de genade schenken ‘ja’ te zeggen op die goddelijke uitnodiging lief te hebben. Maar, nederig als Hij is, wacht Jezus. Hij wacht op onze overgave, aan ons toevertrouwen aan Hem. Ja, Jezus wacht. In die zin is Hij zelf het beeld bij uitstek van evangelische waakzaamhei

Johannes is Jezus' voorloper, voorloper in de zin dat hij Hem aanwijst, dat hij als een heraut aan Hem voorafgaat, maar ook voorloper in het slachtoffer zijn. Jezus én Johannes, beiden zijn ze slachtoffer. Jezus was slachtoffer van een gerechtelijke moord. Johannes was het slachtoffer van een machtsdronken koning en van de dans van een lichtzinnig meisje. Hun beider dood was het gevolg van hun ja-woord, hun trouw tot het uiterste. En ja, in sommige gevallen leidt dat tot de dood, letterlijk. Maar dood betekent hier niet dood. Dood betekent hier juist leven-gevend. Dergelijke dood draagt de stille genade in zich van genezing, van opstanding. Wij zijn geroepen een dergelijke weg te gaan. Daarom niet de weg van het fysieke martelaarschap, maar zeker wel de weg van de trouw; trouw tegen alle mogelijke kwaadaardige stromingen in. Dat vraagt moed, zin voor geweldloosheid, overgave aan de levende God. Niet vanzelfsprekend. Maar wel mogelijk. Zeker weten.

'Wee jullie, schriftgeleerden en Farizeeën, huichelaars, jullie lijken op witgepleisterde graven, die er vanbuiten wel fraai uitzien, maar vol liggen met doodsbeenderen en andere onreinheden. Zo lijken ook jullie voor de mensen uiterlijk op rechtvaardigen, terwijl jullie innerlijk vol huichelarij en wetsverachting zijn.' De schriftgeleerden en Farizeeën, maar ook al de anderen die in hun spoor volgen, wij ook soms, zijn experts in camouflagetechnieken. De zorg om de schone schijn te redden, om de ware realiteit te verbergen, maakt mensen buitenmate vindingrijk. Als formalisme het in ons leven dreigt te halen op oprechtheid, als uiterlijke vroomheid veraf staat van innerlijke bewogenheid, als geloof en leven, woorden en werken, niet meer overeen komen, dan opent het witgekalkte graf ook bij ons zijn gapende muil. Laten we echt zijn, oprecht, zodat we God, onszelf en de naaste recht in de ogen kunnen kijken; in blijdschap en dankbaarheid.

Vandaag een woordje bij de psalmverzen (uit psalm 139) die we vandaag hoorden. Heer, U kent mij, U doorgrondt mij, U weet het als ik zit of sta, U doorziet van verre mijn gedachten. Ga ik op weg of rust ik uit, U merkt het op, met al mijn wegen bent U vertrouwd. Geen woord ligt op mijn tong, of U, Heer, kent het ten volle. U omsluit mij, van achter en van voren, U legt uw hand op mij. Wonderlijk zoals U mij kent, het gaat mijn begrip te boven. Psalm 139 is een prachtige psalm. Je moet hem maar eens in z'n geheel nalezen. In vroegere jaren bad ik deze psalm iedere morgen in alle vroegte. Na een tijdje kende ik hem vanbuiten. En nog steeds bid ik hem met regelmaat; thuis biddend, of gewoon op de fiets of soms zelfs tijdens mijn werk op een ‘vrij’ momentje. Echt een heerlijke psalm, vol diepgang en wijsheid. De verzen die we vandaag horen gaan over het feit dat God ons met al zijn liefde nabij is, en wel op elke moment, in al ons doen en laten. Hij doorgrondt ons denken, ons ha

'Wee jullie.' Wat Jezus ten diepste aanklaagt is de huichalarij en het formalisme als doel. De huichelarij die zegt God te dienen maar eigenlijk zichzelf dient, die zegt God te zoeken maar zichzelf achterna loopt. Het gaat hier over een formalisme dat mensen slaaf maakt van praktijken zonder inhoud, een soort gewetenssusserij dat mensen in het gedacht brengt en houdt goed en vroom bezig te zijn, maar in werkelijkheid zijn ze slaaf van wat ze de wet noemen, maar wat weinig met God te maken heeft. Bij Jezus gaat het om Gods-ontmoeting. Hij heeft het gebed niet afgeschaft maar wilt dat er met het hart wordt gebeden. Niet slaafs, niet louter formalistich, maar van harte, van Aangezicht tot aangezicht, in volle ontmoeting met de Vader, gericht op een liefdevol leven. Deze weg gebeurt doorgaans in stilte, zonder al te veel op te vallen, gewoonlijk ook zonder al te luid alleluia. Dikwijls is het zelfs een weg van droogte, van innerlijk roepen, van dorst naar de Levende. Vraag

Jezus spreekt in het evangelie van vandaag over de smalle deur; de deur die Hijzelf is. Dit in tegenstelling tot vele deuren die wijds zijn, opvallend en lokkend. Deze laatste deuren nodigen uit te leven los van God, los van de liefde, los van je roeping, los van zijn redding. Het zijn deuren die ons een zeker genot geven, maar het is niet het diepe evangelische genot van het ‘leven in de Heer’. Het is het genot ontsproten aan het aaien van ons eigen ego. Het zijn de deuren van het ‘ik’ dat zichzelf dient, dat voor zichzelf leeft, dat voortdurend applaus vraagt, het ‘ik’ dat alles en allen zal misbruiken om zich ‘goed te voelen’. De smalle deur, waartoe Jezus ons uitnodigt, gaat ook over ons ‘ik’, maar hier bedoeld als het ‘ik’ dat zich heeft leren toevertrouwen aan de Heer zodat Hij ons leven kan worden. Het is het ‘ik’ dat zich heeft laten vinden, het ‘ik’ dat heeft toegelaten dat de Heer in z’n diepste wonden aanwezig komt, om door Hem aangeraakt en genezen te worden. Het is het ‘

Nathanaël zat onder de vijgenboom. Wellicht in Kana waar hij woonde. Jezus zei: 'Ik had je al gezien vóórdat Filippus je riep, toen je onder de vijgenboom zat' , zo hoorden we vandaag. Voor de vrome Jood is onder een vijgenboom zitten een gebruikelijke plaats om zich bezig te houden met de dingen van God. Met zijn laag neerhangende takken kon en kan je er ongestoord en ongezien je wijden aan de studie van de Schrift. Het is een plek van vrede. Ongetwijfeld heeft Nathanaël daar onder de vijgenboom zijn verlangen naar de Komende gevoed. Hij hield deze verwachting levend. In zijn vroomheid was dit verlangen een bede zonder ophouden; een bede om de komst van de Messias. En dan … ja dan wordt hij geroepen om de Messias te zien en te ontmoeten. Wat een ervaring voor de man ! Het is goed voor ieder van ons om zo'n vijgenboom te hebben. Om een plek van rust te hebben, een plek van overdenking en gebed. Een plek waar je her-innerd wordt aan de vrede met God en waar je die vrede kunt

Jezus antwoordde: ‘Heb de Heer, uw God, lief met heel uw hart en met heel uw ziel en met heel uw verstand. Dat is het grootste en eerste gebod. Het tweede is daaraan gelijk: heb uw naaste lief als uzelf. Deze twee geboden zijn de grondslag van alles wat er in de Wet en de Profeten staat.’ Wanneer men de Bijbel in enkele bewoordingen zou moeten samenvatten, zou men dit antwoord van Jezus – hierboven geciteerd - kunnen aanhalen. Terecht zegt Jezus dan ook: 'Deze twee geboden zijn de grondslag van alles wat er in de Wet en de Profeten staat.' Doch mogen we niet vergeten welke weg Jezus hiervoor zelf gegaan is: de weg van het kruis, voor Hem heel letterlijk. Wanneer Jezus spreekt over 'liefhebben', bedoelt Hij dat niet goedkoop. Hij heeft het over een liefhebben tot het uiterste, een beminnen zonder grenzen, een zich geven aan de ander, zonder voorkeur. Niet goedkoop dus. Hij is deze weg ons voorgegaan om ons te tonen wat de inhoud is van God beminnen, je naaste en je

In de parabel die we vandaag te horen krijgen richten we ons even op dat ene feit van die man die wel naar het bruiloftsfeest gekomen was, maar er zich niet op had gekleed. Waarop de koning de man liet buitenzetten, in ‘de uiterste duisternis’, zoals het er staat. Wanneer wij ’s morgens opstaan kiezen wij die kleding om aan te trekken waar we ons goed in voelen, of die we nodig hebben in de opdracht die we die dag te vervullen hebben. Het is een dagelijks ritueel dat we spontaan doen, en waar we ons verder geen vragen bij stellen. Een christen zou met dezelfde vanzelfsprekendheid zich ieder morgen moeten kleden met de liefde van Christus; met Christus zelf. Om in alles wat hij doet en laat deelnemer te zijn aan Gods feestmaal: het leven u gegeven. Deelnemen aan Gods feestmaal, of christelijk gesproken: je leven omarmen, vraagt als christen een welbepaald engagement: namelijk leven vanuit je verbondenheid met Christus, je kledend in zijn liefde, ieder en alles beminnend vanuit Christus’

Het evangelie van vandaag gaat over de werkers van het laatste uur die evenveel uitbetaald worden dan zij die heel de dag gewerkt hebben. Niet eerlijk? Voor God wel. Ik ben werkzaam in een Woon- en Zorgcentrum, en beroepshalve praat ik als pastoraal werker veel met onze bewoners. Het is voor mij een ware eer om dikwijls een hele inkijk te mogen krijgen in hun levensloop. Het is mijn ervaring dat nogal wat van onze bewoners op een later tijdstip in hun leven – en soms is dat zelfs nog maar enkele maanden – vrede hebben gevonden bij en in God. Ik wil daarmee het volgende zeggen: het gebeurt dat ze in hun leven dingen hebben gedaan, of keuzen hebben gemaakt, waar ze achteraf diep spijt van hadden. Niet zozeer om de zaken zoals ze gegaan zijn, maar vooral om de wijze waarop men met deze dingen vroeger is omgegaan, en daardoor bepaalde keuzen heeft gemaakt. Ik denk aan een crisis binnen een huwelijk met scheiding tot gevolg, of een uittrede als kloosterling midden een periode van twijfel, o