Van Woord naar leven

WANNEER DE ZIEL HAAR THUIS HERKENT Vandaag zegt Jezus: ‘Laat de kinderen bij Me komen, houd ze niet tegen, want het koninkrijk van God behoort toe aan wie is zoals zij.' Kinderen dragen een wijsheid in zich die volwassenen vaak uit het oog verliezen: de schoonheid en de kracht van vertrouwen en afhankelijkheid. Elk kind voelt instinctief aan dat het gedragen en geliefd moet worden. Voor een kind rust hierin een veiligheid die volwassenen soms vergeefs zoeken in hun streven naar zelfstandigheid en autonomie. Onze tijd waardeert onafhankelijkheid bijzonder hoog. Vanop de schoolbanken worden we getraind om te groeien in het besef dat autonomie dé weg is naar ware menswording. Natuurlijk is het belangrijk dat wij ons bewust zijn van onze eigen mogelijkheden en onze kracht om zelfstandig keuzes te maken. Toch schuilt daarin ook een subtiel gevaar. Autonomie kan gemakkelijk verworden tot een soort afgodsbeeld, waarbij het eigen denken en de menselijke rede verheven worden tot het hoog...

VRIENDSCHAP ... BEELD VAN GODS TROUW (bij Sir 6, 5-17) Echte vriendschap is goud waard. Ze toont iets van Gods trouw aan de mensheid. Vriendschap heeft te maken met liefde, respect en ‘ervoor gaan’. Ze is een schuilplaats in stormachtige tijden, een medicijn voor de ziel. Ja, ware vriendschap is écht goud waard. Hoe kijken wij zelf naar de vriendschappen die we aangaan? Zijn we enkel aanwezig als alles goed gaat, of blijven we trouw, ook wanneer de ander – om welke reden ook – in een dipje zit? Kunnen we er dan echt zijn voor die ander, hem of haar – in ware trouw – dragen door weer en wind? Velen snakken naar vriendschap. Als je een brede kennissenkring hebt, ben je je er misschien niet zo van bewust, maar er zijn zovelen die het gemis voelen van een oprechte vriend of vriendin. Veel mensen zijn vaak gekwetst als het op vriendschap aankomt. Er is zoveel pijn bij het dragen van teleurstelling, van zogenaamde vrienden die hen verlieten op de momenten dat ze hen het meest nodig hadd...

GODS BARMHARTIGHEID ... GEEN VRIJBRIEF VOOR DE MENS Zeg niet: ‘Zijn erbarmen is groot, Hij zal mij al mijn zonden vergeven.’ Zo lezen wij vandaag bij Jezus Sirach. Het is en blijft waar: God is barmhartig. Dat is de kern van de Bijbel, een boodschap die zowel in het Oude als in het Nieuwe Testament weerklinkt. Ook binnen het Jodendom en de Islam wordt deze waarheid hoog in het vaandel gedragen: God is een barmhartige God. Te allen tijde is Hij bereid de mens, die zich van Hem heeft afgekeerd, weer in zich op te nemen. Dat is liefde. Dat is God. Wat zouden we zijn zonder Hem... Maar – en daar gaat het bij Jezus Sirach over – het feit dat God barmhartig is, mag voor ons geen voorwendsel zijn om het kwaad te relativeren. Want God vergeeft toch, zou je kunnen zeggen... Inderdaad, Hij vergeeft, maar... Het Woord uit de Schrift, dat we – als het goed is – dagelijks tot ons nemen, leert ons God kennen en in Hem handelen. Het toont ons hoe we als christenen in God moeten leven, zowel inhou...

WIE HAAR IN ALLE VROEGTE ZOEKT… (Bij Sir 4,11-19) Beste mensen, vandaag gaan we verder op zoek naar wijsheid aan de hand van het boek Jezus Sirach, een wijs man uit Jeruzalem. Hij wil de lezers in 51 hoofdstukken levenswijsheid meegeven als een zorgzame vader. Op welke bladzijde je het boek ook openslaat, overal vind je raadgevingen. In feite is het een boek om mensen te bemoedigen in moeilijke tijden. Het werd geschreven tussen 190 en 170 voor Christus. Dat was een tijd waarin het Joodse volk zeer onderdrukt werd en zeker bemoediging kon gebruiken. Wat me opvalt is dat er iemand aan het woord is die levenservaring heeft en daarvan uit wil delen, betrokken op de mensen die zijn pad kruisen, betrokken ook op de maatschappij. Dus praktijkonderwijs. Veel raadgevingengaan over het gewone menselijke verkeer, dat is immers van alle tijden, de eeuwen door. Hoe gaan we met elkaar om? Wat zijn lastige kwesties tussen mensen onderling? Hoe kun je die op een gezonde wijze hanteren? Het stu...

HET LICHT IN DE NACHT 'Mijn kind, als je de Heer wilt dienen, bereid je dan voor op beproevingen.' Zo spreekt Jezus Sirach vandaag tot ons. Voor alle duidelijkheid: er staat niet dat God ons beproevingen zendt. Er staat: bereid je erop voor. Want hoe dan ook zit het leven zo in elkaar dat er beproevingen komen, of dat nu door het lot (zoals fysieke broosheid door ouderdom) of door het kwaad (zoals ellende door oorlog) gebeurt. Het leven zit vol beproevingen, en Jezus Sirach leert ons vandaag hoe we daarmee kunnen omgaan. Houd het rechte spoor, wees standvastig en word niet ongeduldig. Houd je stevig aan Hem vast en laat Hem niet los, dan word je uiteindelijk beloond. Wanneer we moeilijkheden ervaren – van welke aard dan ook – hebben we vaak de neiging om op onszelf terug te vallen. Vreugde vinden in de Heer is niet moeilijk wanneer het ons goed gaat. Maar als het tegenzit, keren we vaak in onszelf. Dat is merkwaardig, want juist op die momenten zouden we voor innerlijke ste...

EEN LIED VAN WIJSHEID EN ZORG "Alle wijsheid komt van de Heer..." zo begint het boek Wijsheid van Jezus Sirach. Een diepe waarheid! Deze wijsheid openbaart zich onder andere in de pracht van de schepping. Wanneer wij die schepping aanschouwen – bijzonder nu, aan het begin van de lente, waar de natuur ontwaakt, waar de eerste knoppen zich openen en het licht van de zon weer warmer aanvoelt – zien we iets van die wijsheid. Alles draagt het teken van Gods hand: de seizoenen die komen en gaan, het water dat de aarde voedt, het leven dat zich telkens opnieuw aandient. De schepping is niet slechts een toevallig decor, maar een gave, een kostbaar geschenk. Daar kun je toch alleen maar dankbaar om zijn? Wie de schoonheid en de wijsheid van God herkent in de schepping, zal zich van binnenuit uitgenodigd voelen tot dankbaarheid, tot lofzang. In elk stukje schoonheid, in elke ademtocht, in elk moment van liefde schuilt een reden om God te danken. Wij zijn niet de eigenaars van de sch...

BARMHARTIGHEID, GEDRAGEN IN LIEFDE Barmhartigheid is misschien wel het kloppende hart van de hele Bijbelse boodschap, de kern van Gods uitnodiging aan ons. We worden geroepen om barmhartig te zijn zoals God barmhartig is. Roger Burggraeve beschrijft in zijn boek Baarmoederlijkheid van mens en God (Otheo-books, 2021) hoe de baarmoeder een treffend symbool is voor barmhartigheid. Net zoals een baarmoeder nieuw leven draagt en beschermt, zo omhult Gods barmhartigheid de mens en biedt zij een ruimte waarin groei en heling mogelijk worden. Dit beeld opent een dieper inzicht in de liefdevolle zorg van God, die niet alleen leidend en corrigerend is, maar ook dragend, voedend en levengevend. In een wereld waarin recht en vergelding vaak de boventoon voeren, vraagt barmhartigheid om een andere houding: een die ruimte schept voor mildheid, vergeving en nabijheid. Het gaat niet om simpelweg fouten over het hoofd zien, maar om de bewuste keuze om in elke situatie de mens achter de gebrokenheid...

GEZETEN OP GENADE (Bij de feestdag van Sint-Petrus' stoel) Vandaag vieren we een feestdag met een opmerkelijke naam: De Stoel van Sint-Pieter. Hoe verdient de stoel van een apostel een heilige dag? De Stoel van Sint-Pieter is niet zomaar een object. Dit relikwie, bewaard in de Sint-Pietersbasiliek in Vaticaanstad, herinnert ons aan het ambt dat Petrus ontving van Christus zelf. Volgens de traditie gebruikte Petrus deze eenvoudige houten troon toen hij de eerste christenen in Rome leidde. Later werd deze stoel ingesloten in een monumentale bronzen zetel, ontworpen door Gian Lorenzo Bernini. Maar belangrijker dan het fysieke voorwerp is wat het symboliseert: de bijzondere missie van Petrus en zijn opvolgers om de Kerk te hoeden, te onderrichten en te bewaren in geloof en naastenliefde. In het evangelie van vandaag zien we hoe Jezus Petrus kiest voor deze unieke taak. Wanneer Jezus zijn leerlingen vraagt wie Hij is, antwoordt Simon Petrus vol overtuiging: "U bent de Messias,...

VAN BABEL NAAR PINKSTEREN (Bij Gen 11, 1-9) Vandaag liet ik mij inspireren door een tekst van aartsbisschop Vincenzo Paglia, spiritueel raadgever van de Gemeenschap van Sant’Egidio. We luisterden vandaag naar het verhaal van de toren van Babel. Dit verhaal weerspiegelt wat er gebeurt wanneer de mens zichzelf als absolute meester van zijn leven beschouwt. Het leidt tot hoogmoed en een tomeloze drang naar ‘meer’ en ‘hoger’. De aanvankelijke eenheid blijkt slechts schijn, want dit streven verscheurt wat er nog overblijft van gemeenschap. Hoogmoed keert de mens in zichzelf, waardoor hij zijn naaste nauwelijks nog ziet, laat staan dat hij hem als een echte broer of zus benadert. En als hij de ander al ziet, dan vaak als een concurrent die bestreden moet worden. Hier moest God ingrijpen. Met Pinksteren wordt de scheiding van Babel ten volle overwonnen: de verstrooide mensheid zal, zij het in verschillende talen, opnieuw luisteren naar hetzelfde evangelie. Sindsdien staan de leerlingen...

'GA TERUG, SATAN' Petrus bedoelde het zonder twijfel goed. Zijn liefde voor Jezus was oprecht en hij kon niet verdragen dat zijn Meester over lijden en dood sprak. Hij wilde Hem behoeden voor dit noodlot, Hem vrijwaren van de pijn. De kans is groot dat wij hetzelfde zouden gereageerd hebben. Toch wijst Jezus Petrus streng terecht: "Ga terug, Satan, achter Mij! Jij denkt niet aan wat God wil, maar alleen aan wat mensen willen." Woorden die hard klinken, maar wel to the point zijn. Jezus moest de weg van het kruis gaan. Niet enkel omdat het een tragisch lot was dat Hem overkwam, maar omdat dit de weg was van Gods liefde. Door zijn kruis en verrijzenis heeft Hij de wereld verlost en de mensheid opgenomen in zijn opstanding. Het was geen nederlaag, maar de ultieme overwinning van de liefde. Betekent dit dat ook wij geroepen zijn om hetzelfde kruis te dragen? Nee, Jezus heeft dat offer éénmaal en voor altijd gebracht. Maar wij worden wél geroepen om zijn weg te volgen...

ALTIJD BLIJVEN ZAAIEN EN OOGSTEN (Bij Gen 8, 6-13 + 20-22) Beste mensen, vandaag eindigt het verhaal over de grote (zond)vloed met een belofte van God dat Hij zo’n verwoestende ramp nooit meer opnieuw zou laten gebeuren. Alle mensen en dieren zijn van de aarde weggevaagd op één uitzondering na: Noach en zijn familie en ook alle dieren in tweetallen van elk soort. Nooit weer zal Ik de aarde vervloeken vanwege de mens want alles wat de mens uitdenkt is, van zijn jeugd af aan nu eenmaal slecht (Gen 8, 21b). Dat is wel een heel negatief beeld over mensen, door de schrijver van Genesis God in de mond gelegd. En dit terwijl er in het scheppingsverhaal daar heel iets anders over staat: God schiep de mens als zijn evenbeeld, als evenbeeld van God, schiep Hij hen, mannelijk en vrouwelijk schiep Hij de mensen (Gen 1, 27). Waar komt die ommezwaai vandaan? Aanvankelijk blij met de schepping en nu teleurgesteld en zeer pijnlijk getroffen. Kan God dan spijt hebben van zijn scheppingsdaa...

GODS HARD, BEWOGEN DOOR DE WERELD (Bij Gen 6, 5-8 + 7, 1-5 + 10) De Heer zag dat de mensen op aarde zeer slecht waren, zo lezen we in de eerste lezing. Hun daden en gedachten waren doordrenkt van kwaad. Tot in het diepst van zijn hart was God gegriefd, zo staat er. Hij, die de mens met liefde en zorg had geschapen, zag hoe deze zich van Hem had afgekeerd. Zijn toorn werd zichtbaar in de zondvloed. Ook Jezus toonde soms toorn. Denk aan het moment waarop Hij de handelaars uit de tempel verdreef. Zijn heilige woede was geen blinde razernij, maar een vurige oproep tot bekering, tot eerbied voor het huis van de Vader. Gods toorn is nooit willekeurig, maar altijd doordrongen van gerechtigheid en liefde. Het is de pijn van een Vader die ziet hoe zijn kinderen verloren lopen. Hoe zou God vandaag naar de wereld kijken? Zou Hij weer boos zijn? Oorlogen en geweld verscheuren immers landen en gezinnen. Miljoenen lijden onder terreur en conflict. De schepping, bedoeld als een plaats van vrede...

HET GIF VAN JALOEZIE VERSUS DE BALSEM VAN GENADE (Bij Gen 4, 1-15 + 25) Het verhaal van Kaïn en Abel is een confronterende spiegel voor ons eigen leven. Hoewel wij geen broedermoord plegen, kunnen we onszelf afvragen hoe we omgaan met gevoelens van jaloezie, afgunst en wrok. Jaloezie is een kracht die, wanneer we haar laten groeien, relaties kan verzieken en afstand kan scheppen tussen ons en de mensen om ons heen, én tussen God en ons. De vraag is: waar komt jaloezie vandaan? Wat raakt ons zo diep dat we een ander zijn of haar geluk niet gunnen? Vaak wortelen gevoelens van jaloezie in diepere kwetsuren. Misschien dragen we pijn uit het verleden met ons mee: een gevoel van afwijzing, een ervaring van tekortkomen, of de angst om niet goed genoeg te zijn. Wanneer we anderen iets zien ontvangen wat wij zelf verlangen, kan dat een oude wonde openrijten. We voelen ons tekortgedaan en beginnen te vergelijken. Maar is dat eerlijk tegenover onszelf en tegenover de ander? Kaïn voelde zich m...

ZALIG DE ARMEN Jezus daalde af (mooi beeld!) en ontmoette een menigte van mensen uit alle windstreken. Temidden van hen sprak Hij woorden die tot op vandaag hun kracht niet hebben verloren. Zijn boodschap was en is radicaal, een omkering van alles wat de wereld als vanzelfsprekend beschouwt: het koninkrijk van God behoort toe aan de armen waarbij de hongerigen zullen verzadigd worden en de treurenden zullen 'lachen'. Deze woorden zijn geen vrome troost, geen holle belofte voor een verre toekomst. Ze drukken een werkelijkheid uit die vervuld moet worden in het hier en nu. God heeft altijd de kant gekozen van de armen, van zij die lijden, van zij die door de samenleving vergeten of uitgesloten worden. Dit behoort tot het diepste wezen van God. Jezus, zijn Zoon, heeft dit DNA belichaamd, en als Kerk, als gemeenschap die leeft vanuit de Heer, zijn wij geroepen hetzelfde te doen. De zaligsprekingen dagen ons uit. Zij spreken namelijk niet alleen over de armen, maar ook over de ri...

EEN STEM DIE VERDEELT (Bij Gen 3, 9-24) Onderstaande overweging is van de hand van aartsbisschop Vincenzo Paglia, ontleend aan 'Het Woord van God elke dag', uitgegeven bij Otheo / Sant'Egidio God had de man en de vrouw in de tuin doen wonen en hun gezegd dat zij van alle vruchten mochten eten, behalve van die van de boom in het midden van de tuin. Zij luisterden echter niet naar het woord van God en lieten zich verleiden door een vreemde stem, die van de slang, de stem van de afgod, van het kwaad. Deze stem klinkt overtuigend in het dagelijks leven. Ze kan weerklinken uit ons eigen hart wanneer ze ons bijvoorbeeld aanspoort om hoogmoedig te zijn, of wanneer ze onze zelfvoldaanheid streelt of ons wijsmaakt dat alles binnen handbereik ligt. Hoe dan ook, ze verleidt ons om ons op onszelf te concentreren. Je zou kunnen zeggen dat het de stem is die het ego wil opblazen. Het is ook de stem die weerklinkt in de valse profeten, in hen die rijkdom, welzijn en succes voorstellen...

'GROET NIEMAND ONDERWEG' In het evangelie van vandaag stuurt Jezus de tweeënzeventig leerlingen twee aan twee op weg met de opdracht het Koninkrijk van God te verkondigen. Hij geeft daarbij heel concrete aanwijzingen over hoe ze dit moeten doen. Een van die aanwijzingen klinkt ons misschien vreemd in de oren: "Groet niemand onderweg." Waarom deze opmerkelijke oproep tot schijnbare onvriendelijkheid? Want echt christelijk klinkt dit niet... In Bijbelse context betekende een groet vaak meer dan een simpel "goedendag". Het kon een lange en uitgebreide sociale interactie zijn, waarbij tijd moest worden genomen voor wederzijdse verplichtingen. Een ontmoeting ging vaak gepaard met rituelen en gesprekken, waarin bijvoorbeeld gastvrijheid een grote rol speelde. In dit licht betekende Jezus’ oproep niet dat zijn leerlingen onvriendelijk moesten zijn tegen mensen die zij toevallig tegenkwamen, maar dat ze zich niet mochten laten ophouden door langdurige interactie...

VAN SCHAAMTE NAAR VERZOENING Beiden waren ze naakt, de man en zijn vrouw, maar ze schaamden zich niet voor elkaar. Zo eindigt de eerste lezing vandaag. Ze liepen inderdaad naakt rond, zonder schaamte, ook niet tegenover God. Er was niets te verbergen; ze leefden zuiver. Dit was de tijd vóór de zondeval, in het Aards Paradijs. Er was nog geen kwaad, geen ongerechtigheid, enkel zuiverheid. Na de zondeval veranderde alles. Ze kleedden zich en verborgen zich voor God. De harmonie was verstoord, en er kwam schaamte en afstand. Vanaf dat moment moest de mens bidden om ontferming, vergeving, genade en herstel. Doorheen het Oude Testament roept God de mens steeds weer op tot bekering, om terug te keren naar Hem. Uiteindelijk komt God zelf naar de aarde in de persoon van Jezus. Door zijn sterven en verrijzen herstelt Hij de relatie tussen mens en God, reinigt Hij ons van zonden en opent Hij de weg naar een nieuw leven, een hernieuwd Paradijs. Toch lijkt de wereld van vandaag verre van een ...

LEVENSADEM Beste mensen, vandaag een vervolg uit het boek Genesis, het eerste boek uit de Bijbel. Hoe is het allemaal begonnen in onze wereld? Waar komen we vandaan? Ja, uit onze ouders, maar oorspronkelijk komen we voort uit de eerste mensen, en eigenlijk natuurlijk uit onze Schepper. Wat weten wij over onze geboorte, onze oorsprong, ons wordingsproces vanuit het prilste begin? Hoe mogen we de Bijbelverhalen verstaan? Verhalen die heel veel jaren later pas opgeschreven zijn, en ook veel van elkaar verschillen vanuit meerdere tradities, ook niet Bijbelse. In de Bijbel staan twee scheppingsverhalen. Gisteren hoorden we een deel uit het eerste verhaal, en vandaag uit het tweede. Het gaat ons niet om de kennis welk verhaal nu het echte of het beste is. Durf het te zien en te beluisteren als twee accenten. Zie het ook niet als een geschiedenisles. Beweeg vandaag mee met dit tweede verhaal, en laat je raken. Zo lezen we dat in dit deel de schepping niet ingedeeld is in zes dagen...

VERLOREN EVENBEELD, GEVONDEN ROEPING (Bij Gen 1, 20 – 2, 4a) De mens is de bekroning van de schepping. In het scheppingsverhaal lezen we hoe God, na het vormen van hemel en aarde, van water en land, van planten en dieren, uiteindelijk de mens schiep als de kroon op zijn werk. "Laten Wij mensen maken die ons evenbeeld zijn, die op Ons lijken." Dit is een diep spirituele en religieuze waarheid: wij zijn geschapen naar Gods beeld en gelijkenis. Dat betekent dat wij geroepen zijn om te leven in overeenstemming met zijn wezen, zijn liefde en zijn gerechtigheid. Omdat wij naar Gods beeld geschapen zijn, dragen wij allen het potentieel in ons om te leven zoals Hij. We zijn bedoeld als schepselen van liefde, waarheid en rechtvaardigheid, geroepen om te heersen over de aarde in dienstbaarheid en zorg, niet in uitbuiting of overheersing. Ons hart verlangt naar het goede, naar gemeenschap, naar vrede, naar het overstijgen van het aardse en het omarmen van het goddelijke. Toch zien w...

SCHEPPING IN WORDING (Bij Gen 1, 1-19) Elke dag van de schepping – zo lezen we vandaag in Genesis – eindigt met dezelfde instemmende woorden: "En God zag dat het goed was." Een zinnetje doordrongen van goddelijke voldoening, van scheppingskracht en van een liefdevolle blik op wat ontstaan is. Dit is geen oppervlakkige goedkeuring, geen neutrale constatering. Wat God maakt, wat Hij tot leven roept, is niet slechts goed in menselijke termen – het is door en door goed, onvergelijkbaar in zijn volmaaktheid, een weerspiegeling van zijn eigen wezen. Wij, als mensen, zijn deel van die schepping. Niet als toevallige toeschouwers, maar als medescheppers, geroepen om met ons leven iets van dat goddelijke licht te weerspiegelen. Wij leven, werken, bouwen, dromen, beminnen, struikelen en staan opnieuw op. Elke dag biedt ons de kans om opnieuw vorm te geven aan ons bestaan, om in de chaos van het alledaagse iets van de goddelijke orde te ontdekken. Soms echter voelt het leven als de a...

BEKWAAM GEMAAKT DOOR GENADE (Bij de drie lezingen van deze zondag) In de drie lezingen van deze zondag weerklinkt een diep menselijke ervaring: het gevoel van onwaardigheid bij hen die door God geroepen worden. Jesaja, Paulus en Petrus - drie grote figuren in de heilsgeschiedenis - ervaren op het moment van hun roeping hun eigen kleinheid en onvolmaaktheid. En toch, door Gods genade en hun vertrouwen in Hem, worden zij bekwaam gemaakt voor een zending die hun voor onmogelijk leek. Jesaja aanschouwt in een visioen de majesteit van God en beseft hoe ver hij afstaat van die heiligheid. "Wee mij! Ik ben verloren," roept hij uit, zich bewust van zijn onreine lippen. Maar God zuivert hem, raakt zijn mond aan met een gloeiende kool en neemt zijn schuld weg. Pas dán, gereinigd en gesterkt door Gods kracht, kan Jesaja antwoorden: "Hier ben ik, stuur mij." Door Gods reiniging wordt hij geschikt voor de zending. Paulus noemt zichzelf de "minste van de apostelen...