Van Woord naar leven

GEROEPEN TOT ZICHTBAARHEID (Bij Joh 10, 31-42) Jezus staat in het evangelie van vandaag oog in oog met onbegrip en dreiging. Wanneer men Hem wil stenigen, wijst Hij niet op zijn woorden, maar op zijn daden: “Ik heb door de Vader veel goeds voor u gedaan; om welke goede daad wilt u Mij stenigen?” Zijn werken spreken boekdelen. Ze openbaren wie de Vader is. Ze zijn tekenen van Gods aanwezigheid in de wereld. Jezus maakt duidelijk dat het handelen van God zichtbaar wordt in concrete daden van liefde, genezing en barmhartigheid. Wie de werken van de Vader ziet, leert Hem kennen. En wie Jezus volgt, is geroepen om hetzelfde te doen. De Kerk is niet geroepen om enkel te spreken over God, maar vooral om zijn nabijheid tastbaar te maken – als een levend getuigenis van wie God is. Paus Franciscus schrijft in Evangelii Gaudium : “Evangeliseren betekent getuigenis afleggen van een leven dat het waard is om geleefd te worden: een leven verlicht door de Heer Jezus. In de praktijk betekent dit e...

FEEST ZONDER EINDE Abraham krijgt van God een belofte die zijn leven volledig verandert. God sluit een verbond met hem en geeft hem zelfs een nieuwe naam. Hij zal niet langer Abram heten, maar Abraham: vader van vele volken. God belooft hem een toekomst, een volk, een land, maar vooral: dat Hij bij hem zal blijven, generatie na generatie. Die belofte is groter dan wat een mens kan bevatten. Het gaat niet alleen over nakomelingen, maar over leven dat gedragen wordt door Gods nabijheid. Eeuwen later staat Jezus te midden van Abrahams nakomelingen. En Hij zegt iets dat niemand ooit eerder durfde te zeggen: “Voor Abraham bestond, ben Ik.” Met die woorden laat Jezus zien wie Hij werkelijk is: niet zomaar een profeet of een leraar, maar Iemand die één is met God. Hij spreekt met dezelfde Naam waarmee God zich ooit aan Mozes bekendmaakte: Ik ben. In Hem komt Gods belofte aan Abraham tot vervulling. Omdat Hijzelf die goddelijke werkelijkheid is, kan Jezus zeggen: “Wie Mijn woord bewaart z...

BEVRIJDENDE BOODSCHAP (Bij Dan 3, 14-20 + 91-92 + 95) Beste mensen, hoe groot kan ons verlangen zijn naar bevrijding uit een penibele situatie. Bevrijding die we onszelf niet kunnen geven. Vandaag lezen we een deeltje uit het Boek Daniël. Het is opgeschreven als verhaal, tussen 175 en 163 voor Christus, maar het zou zich vier eeuwen eerder al hebben afgespeeld. Dus in een geheel andere tijd, maar met even zware beproevingen in het geloof. (Bron: ‘Alle Bijbelboeken dichterbij‘ Bas Rentmeester en Huub Schumacher).   De schrijver, Daniël, is een rasechte verteller die met meesterlijke woordkeuzes het verhaal componeert. Het gaat over de moed van drie Joodse ballingen, functionerend aan het hof van koning Nebukadnessar. Deze koning wil dat de drie mannen knielen en buigen voor het enorm grote gouden afgodsbeeld. Weigeren ze, dan zullen ze de vuurdood sterven in een gloeiend heet gestookte oven. Onverschrokken antwoorden ze: " Wij vinden het niet nodig uw vraag te beantwoorden,...

WIE OPKIJKT, LEEFT De veertigdagentijd is een oefening in loslaten. Niet alleen van gewoonten of comfort, maar vooral van een blik die te veel op onszelf gericht blijft. In de stilte van deze dagen worden we uitgenodigd om dieper te kijken, naar de Ander. Dieper - niet naar beneden, naar onze eigen tekorten, onrust of mislukkingen, maar omhoog, naar Hem die verhoogd werd. In de woestijn - zo lezen we vandaag in de eerste lezing - waar het volk Israël murw werd van de tocht en zijn vertrouwen verloor, verschenen giftige slangen. Het volk had genoeg van de honger, van het wachten, van het uitzichtloze. Ze klaagden, keerden zich af van God en verloren de richting.  Maar midden in hun weemoed, hun bitterheid, hun lijden, maakte God een teken zichtbaar: een bronzen slang op een staak, door Mozes opgericht. Wie opkeek, bleef in leven, zo lezen we. Het was geen magisch middel. Het was een uitnodiging om zich los te maken van het eigen verwrongen binnenste, en het hoofd op te tillen naar...

LICHT DAT SPREEKT Binnen de omheining van een tuin - zo lezen we vandaag in de lange eerste lezing - wordt een onschuldige vrouw, Susanna, valselijk beschuldigd door twee oudere mannen die hun macht misbruiken. Ze heeft niets verkeerd gedaan, en toch lijkt het alsof de duisternis van onrecht zal winnen wanneer deze valse rechters haar ter dood willen brengen. In haar wanhoop slaakt Susanna een hartenkreet tot God; ze blijft trouw aan haar geweten en vertrouwt erop dat de waarheid uiteindelijk aan het licht zal komen. En inderdaad, op haar noodgebed geeft God haar een antwoord: Hij wekt de jonge Daniël om met wijsheid de leugen te ontmaskeren en ware gerechtigheid te herstellen. De onschuld van Susanna wordt bewezen, de samenzweerders worden ontmaskerd – licht overwint de duisternis in dit oude verhaal. In het evangelie van vandaag horen we Jezus zeggen: "Ik ben het licht voor de wereld. Wie Mij volgt, loopt nooit meer in de duisternis, maar heeft licht dat leven geeft." Oo...

WANNEER GOD GEBEURT “Zie, Ik ga iets nieuws verrichten, nu ontkiemt het – heb je het nog niet gemerkt?” Zo lezen we bij Jesaja vandaag. In de dorre woestijn kondigt God een verrassende vernieuwing aan. Waar alles doods en hopeloos lijkt, laat Hij water opwellen en baant Hij een weg door het onbegaanbare land. Deze woorden van de profeet Jesaja zijn geen poëzie alleen, maar een belofte van leven. Ze herinneren ons eraan hoe God ook in de woestijnen van ons eigen hart iets nieuws kan laten groeien. Wanneer wij vastlopen in oude patronen, schuld of uitzichtloosheid, fluistert God opnieuw deze woorden: “Ik maak iets nieuws” - en nodigt Hij ons uit ruimte te maken voor Hem. In het evangelie van deze zondag ontmoeten we diezelfde God van nieuwheid in de persoon van Jezus. Een vrouw, betrapt en gebroken, staat in het midden van een kring van veroordeling. Haar toekomst lijkt afgesloten, haar verleden genadeloos blootgelegd. Maar Jezus doorbreekt deze verstikkende dynamiek. “Wie zonder zo...

NIET WAT IK VASTHOUD, MAAR WAT ZICH AANDIENT (Bij Joh 7, 40-53) Sommigen hoorden Jezus spreken en zeiden: dit is de profeet. Anderen herkenden Hem als de messias. Maar er waren er ook die struikelden over details – over afkomst, over onvervulde verwachtingen – en zo gingen ze voorbij aan het wonder dat vóór hen stond. Zelfs toen Nicodemus voorzichtig pleitte voor een eerlijke beoordeling, werd hij weggehoond. Wanneer het hart zich hecht aan zijn eigen beeld van God, kan het de werkelijkheid van God niet meer ontvangen. Het is belangrijk om te ontvangen van, en te spreken in, de Heilige Geest. De Geest zoekt harten die bereid zijn zich te laten raken, te laten breken en herscheppen. Niet onze opvattingen dragen ons naar de waarheid, maar de waarheid zelf komt naar ons toe — als wij haar niet tegenhouden. De Farizeeën dachten in controle en logica. Maar wie leeft in de Geest, weet dat waarheid een Persoon is, geen theorie. Jezus is die waarheid. Hij spreekt niet zoals een mens spreekt...

WAAR LEVEN GETUIGT (Bij Wijsh 2, 1a + 12-22) Waar we het gisteren hadden over het belang van de voorbede, wil ik vandaag met jullie nadenken over het belang van het afleggen van getuigenis. Zowel de eerste lezing als het evangelie hebben het vandaag over getuigenis. Laten we dit thema belichten vanuit de eerste lezing van vandaag uit het boek Wijsheid. Daarin lezen we hoe de rechtvaardige door zijn manier van leven een aanklacht wordt voor zijn omgeving. De goddelozen zeggen: “Hij is een levende aanklacht tegen onze opvattingen geworden; zijn verschijning alleen al is ons een doorn in het oog” . Getuigenis roept dus niet altijd bewondering op - het wekt ook weerstand. Toch is het precies dit getuigenis dat het evangelie geloofwaardig maakt. Wie vandaag kiest om rechtvaardig te leven, ontkomt niet aan die spanningen. De wereld is vandaag de dag jammer genoeg gekenmerkt door oorlogen, geweld, verdeeldheid en uitbuiting. Er zijn miljardenbudgetten voor defensie, maar miljoenen mensen leve...

WAAR LIEFDE BIDT (Bij Ex 32, 7-14) Vandaag wil ik – vanuit de eerste lezing – stilstaan bij een moeilijke, maar wezenlijke vraag: wat is het belang en het nut van de voorbede? Waarom blijven bidden voor een wereld die zoveel lijden kent? Heeft het zin? En hoe mogen we dat verstaan zonder te vervallen in simplistische voorstellingen, alsof God als een automaat werkt waarin we gebeden stoppen in ruil voor verhoorde wensen? Mozes staat voor God met lege handen, maar met een vurige overgave. Hij waagt het op te komen voor een volk dat zich van God heeft afgekeerd. Hij bidt niet vrijblijvend. Zijn woorden wegen, zijn houding getuigt van diepe solidariteit. Hij wil niet buiten het lot van zijn volk staan. Dat is de kracht van ware voorbede: niet spreken over de ander, maar spreken met God voor de ander, gedragen door een solidariteit die sterker is dan schuld en groter dan afstand. Voorbede is geen ruilmiddel, geen hemelse transactie waarbij meer gebed meer resultaat garandeert. Ze is ev...

IK VERGEET JOU NOOIT (bij  Jes 49, 8-15) Deze mooie woorden zijn een belofte, waar een mens helemaal blij van kan worden. Jesaja schrijft dit aan het einde van onze eerste lezing: Sion zegt: ‘De Heer heeft mij verlaten, mijn Heer heeft mij vergeten.’ Maar zou een vrouw haar zuigeling vergeten, zich niet ontfermen over het kind dat zij droeg Zelfs al zou zij het vergeten, Ik vergeet jou nooit, Ik heb je in mijn handpalm gegrift. Dit zijn ontroerende woorden die niet alleen tot mensen in Jesaja’s tijd gesproken zijn, maar over de eeuwen heen, tot ieder van ons, ja, tot alle mensen in diepe nood. Elke dag op tv zien we beelden van diepbedroefde en innerlijk totaal verscheurde mensen. Moeders die schreeuwen van verdriet en wanhoop. Vrouwen die zich geen raad meer weten om kinderen die ze kwijt zijn, of om gestorven kinderen, die ze omknellen en vast tegen zich aandrukken met een mateloze liefde, de wanhoop nabij. De nood is te groot om er woorden aan te geven. Trouwens: troos...

KOM EN ZIE Vandaag horen we de psalmist zingen: Kom en zie wat de Heer heeft gedaan, verbijsterend is wat Hij op aarde verricht. Die uitnodiging zou de uitgestoken hand van de Kerk moeten zijn: een Kerk die verwelkomt, die gastvrij is – in de warme en religieuze betekenis van het woord. Gastvrij voor iedereen. Ik denk aan geloofsgenoten, maar ook aan allen met een andere religieuze of levensbeschouwelijke overtuiging: moslims, joden, boeddhisten – gelijk van welke religieuze strekking. Ook zij die tot een sekte behoren, hoe bedenkelijk ook. Mensen die het zogenaamde rechte pad bewandelen, maar ook zij van wie de levensweg kronkelig verloopt. Zij die menen onbevlekt ontvangen te zijn, maar evengoed de deugnieten van onze samenleving. Rijken zijn welkom, net zoals de armen dat zijn. Vluchtelingen en ontheemden. Zij die zogenaamd fluitend door het leven gaan, en zij die lijden onder depressie, eenzaamheid of welke donkerte ook. Mensen die tot nu toe ‘geslaagd’ zijn in hun huwelijk, ma...

WAKKER WORDEN VOOR GODS DROOM Jesaja schildert ons vandaag een visioen van licht en hoop. “Zie, Ik schep een nieuwe hemel en een nieuwe aarde,” belooft God. Jeruzalem wordt een stad vol vreugde, haar volk leeft in rechtvaardigheid en vrede, en er klinkt geen geween of geweeklaag meer. Het is een droombeeld van een wereld zoals God die bedoelt: geen vroegtijdige dood, geen verdriet – slechts leven in overvloed en diepe vreugde. Maar hoe pijnlijk contrasteert dit visioen met de huidige wereld om ons heen. We kennen de twee grote oorlogen en de vele andere gewapende conflicten die vandaag onze wereld pijnlijk verscheuren. Een nietsontziende wapenwedloop verslindt miljarden die hard nodig zijn om armoede te bestrijden. Een handvol machthebbers regeert met ijzeren vuist, terwijl de noden van gewone mensen vaak genegeerd worden. Deze harde realiteit staat mijlenver van de vreugdevolle, rechtvaardige aarde waarvan Jesaja droomt. Bijbelse visioenen zoals dat van Jesaja, dat ons vandaag wo...

BARMHARTIGHEID ALS ANTWOORD OP VERLORENHEID De parabel van de verloren zoon is niet enkel een verhaal over een berouwvolle jongen die terugkeert, maar ook over een vader die nooit is opgehouden lief te hebben. Die zich niet laat tegenhouden door trots of fatsoen, maar rent en omhelst omdat zijn kind weer thuis komt. Geen voorwaarde, geen ondervraging, geen straf. Alleen de vreugde om wat teruggevonden is. In die vader wordt zichtbaar wie God is. Barmhartigheid is geen toegift voor wie zich eerst bewijst. Ze is het antwoord van God op verlorenheid. De Persoon die deze parabel vertelt, is dezelfde die aan het kruis bidt voor zijn beulen. In Hem is Gods barmhartigheid niet enkel woord, maar vleesgeworden werkelijkheid. We lezen het vandaag bij Paulus in zijn brief aan de Korintiërs: “God heeft in Christus de wereld met zich verzoend.” Niet met theorieën of wetten, maar door Zichzelf te geven. Door zich te verbinden met ons bestaan tot in de diepte van de zonde en de dood. Een nieuwe s...

 GERECHTVAARDIGD NAAR HUIS ‘Kom, laten wij terugkeren naar de Heer.’ Dit oude woord van de profeet Hosea klinkt als een frisse uitnodiging om ons hart in deze veertigdagentijd opnieuw en inniger op God te richten. God verlangt op de eerste plaats geen uiterlijke offers of rituelen, maar een oprechte band met Hem – 'Liefde wil Ik, geen offers; met God vertrouwd zijn is meer waard dan enig offer.' Het wezen van het geloof ligt in een levende Godsrelatie, in een innige verbondenheid met de Drie-ene God die in ons woont. In het diepste van onze ziel heeft God zijn verblijf, een heilige plek waar Hij geduldig op ons wacht. Onze roeping is om naar binnen te keren, af te dalen tot die diepte waar de Eeuwige ons aanspreekt. Daar, in de stilte van ons hart, mogen we ons toevertrouwen aan Hem. Zoals zachte lenteregen op dorre aarde neerdaalt, zo wil Gods genade ons innerlijk doordrenken met Zichzelf. Maar hoe gemakkelijk verliezen we deze kern uit het oog en houden we ons bezig met ...

ÉÉN ADEMTOCHT VAN LIEFDE (bij Mc 12, 28b-34) Een mens heeft twee longen die één ademhaling tot doel hebben. Zo vormen ook Jezus’ twee geboden één ondeelbaar geheel. God liefhebben en je naaste liefhebben als jezelf – ze zijn niet te scheiden: één beweging van liefde die door je heen ademt. Toch zit er een volgorde in die ene ademtocht: eerst de inademing van Gods liefde, dan de uitademing naar de ander. Eerst heb je God lief met heel je hart, ziel, verstand en kracht, en vanuit die liefde tot God heb je je naaste lief, als jezelf. Je liefde voor de ander vindt haar bron in het liefhebben van God; de tweede beweging vloeit voort uit de eerste. Wanneer je God eerst bemint, laat je je vullen met zijn liefde. Je richt je op Hem die de liefde zelf is. Je laat toe dat Gods Geest in jou ademt. De Geest zal je van binnenuit enthousiasmeren en je motieven uitzuiveren. Hij zal je binnenvoeren in de liefde van God en in jouw liefde voor Hem. Dit geeft vervulling. Je hart stroomt vol van liefde....

 LEVEN VANUIT AANRAKING 'Wees Mij gehoorzaam, dan zal Ik jullie God zijn en zullen jullie mijn volk zijn.' Deze oproep van de Heer klinkt helder in de woorden van de profeet Jeremia. God verlangt ernaar dat wij luisteren naar zijn stem en wandelen op de weg die Hij ons wijst. Of beter gezegd: de weg die Hij met ons wil gaan. En laat ons eerlijk zijn: doorgaans kennen we die weg. In ons hart fluistert ons geweten wat goed en waar is. Toch zien we in Jeremia’s tijd – en ook vandaag – hoe vaak mensen niet luisteren: het volk volgde zijn eigen plannen, ingegeven door een koppig en vaak boosaardig hart, en keerde God de rug toe. Hoe herkenbaar is dit: kijk naar de wereld en zie hoe vaak ook zij haar eigen weg gaat, ondanks Gods voortdurende roep om in Hem te leven. Daarmee is niet gezegd dat alles vandaag duister is. Vele mensen zetten zich met overtuiging in – al dan niet in Gods naam – voor wat goed en waar is. Maar naast deze vele lichtpunten kunnen we er toch niet omheen dat d...

GEEN JOTA OF TITTEL (Bij Mt 5, 17-19) De uitdrukking dat we ergens geen jota van begrijpen, zal oorspronkelijk, in een wat ander verband, uit de Bijbel komen. In de lezing van vandaag horen we: 'Ik verzeker jullie: zolang de hemel en de aarde bestaan, blijft elke jota, elke tittel in de wet van kracht, totdat alles gebeurd zal zijn. Wie dus ook maar het minste van deze geboden afschaft en aan anderen leert datzelfde te doen, zal als de minste worden beschouwd in het koninkrijk van de hemel.' Wat betekenen deze woorden? Het woord tittel komt uit het Hebreeuws. Jota uit het Aramees. Het zijn allebei de kleinste Schrifttekens. Een tikkel is een klein haaltje op of onder een woord. Met de jota, is de kleinste Hebreeuwse letter jod bedoeld. We mogen dus de allerkleinste tekens niet veranderen aan de Bijbelwoorden, zelfs het allerkleinste streepje of haaltje niet, laat staan hele woorden. Toch komen er regelmatig nieuwe vertalingen uit. De wetenschap gaat verder, en de Bijbelg...

ALS ZAAD IN VRUCHTBARE AARDE (Bij het hoogfeest van de Aankondiging van de Heer) In de stilte van Nazaret voltrekt zich een groot en ongezien mysterie. Een jong meisje, Maria, leeft zoals zoveel andere meisjes van haar leeftijd - met gewone dromen over de toekomst, in haar geval reeds verloofd - wanneer plotseling een engel haar huis binnentreedt. Geen trompetgeschal of indrukwekkende tekens begeleiden zijn komst, enkel die zachte woorden: “Verheug je, begenadigde, de Heer is met je.” Maria schrikt en wordt tegelijk vervuld van verwondering. God spreekt dan ook iets onvoorstelbaars uit: Hij wil mens worden in haar. Maria hoort dat ze een zoon zal ontvangen, de Zoon van de Allerhoogste. Terwijl ze zoekt naar woorden en inzicht, staat haar ziel reeds open voor het mysterie. De engel verzekert haar dat Gods Geest haar zal overschaduwen en dat dit wonder mogelijk wordt. Nu wacht heel de hemel ademloos op het antwoord van één mens. Maria, klein in menselijke ogen, staat met groot geloof...