Van Woord naar leven

KOM EN ZIE Vandaag horen we de psalmist zingen: Kom en zie wat de Heer heeft gedaan, verbijsterend is wat Hij op aarde verricht. Die uitnodiging zou de uitgestoken hand van de Kerk moeten zijn: een Kerk die verwelkomt, die gastvrij is – in de warme en religieuze betekenis van het woord. Gastvrij voor iedereen. Ik denk aan geloofsgenoten, maar ook aan allen met een andere religieuze of levensbeschouwelijke overtuiging: moslims, joden, boeddhisten – gelijk van welke religieuze strekking. Ook zij die tot een sekte behoren, hoe bedenkelijk ook. Mensen die het zogenaamde rechte pad bewandelen, maar ook zij van wie de levensweg kronkelig verloopt. Zij die menen onbevlekt ontvangen te zijn, maar evengoed de deugnieten van onze samenleving. Rijken zijn welkom, net zoals de armen dat zijn. Vluchtelingen en ontheemden. Zij die zogenaamd fluitend door het leven gaan, en zij die lijden onder depressie, eenzaamheid of welke donkerte ook. Mensen die tot nu toe ‘geslaagd’ zijn in hun huwelijk, ma...

WAKKER WORDEN VOOR GODS DROOM Jesaja schildert ons vandaag een visioen van licht en hoop. “Zie, Ik schep een nieuwe hemel en een nieuwe aarde,” belooft God. Jeruzalem wordt een stad vol vreugde, haar volk leeft in rechtvaardigheid en vrede, en er klinkt geen geween of geweeklaag meer. Het is een droombeeld van een wereld zoals God die bedoelt: geen vroegtijdige dood, geen verdriet – slechts leven in overvloed en diepe vreugde. Maar hoe pijnlijk contrasteert dit visioen met de huidige wereld om ons heen. We kennen de twee grote oorlogen en de vele andere gewapende conflicten die vandaag onze wereld pijnlijk verscheuren. Een nietsontziende wapenwedloop verslindt miljarden die hard nodig zijn om armoede te bestrijden. Een handvol machthebbers regeert met ijzeren vuist, terwijl de noden van gewone mensen vaak genegeerd worden. Deze harde realiteit staat mijlenver van de vreugdevolle, rechtvaardige aarde waarvan Jesaja droomt. Bijbelse visioenen zoals dat van Jesaja, dat ons vandaag wo...

BARMHARTIGHEID ALS ANTWOORD OP VERLORENHEID De parabel van de verloren zoon is niet enkel een verhaal over een berouwvolle jongen die terugkeert, maar ook over een vader die nooit is opgehouden lief te hebben. Die zich niet laat tegenhouden door trots of fatsoen, maar rent en omhelst omdat zijn kind weer thuis komt. Geen voorwaarde, geen ondervraging, geen straf. Alleen de vreugde om wat teruggevonden is. In die vader wordt zichtbaar wie God is. Barmhartigheid is geen toegift voor wie zich eerst bewijst. Ze is het antwoord van God op verlorenheid. De Persoon die deze parabel vertelt, is dezelfde die aan het kruis bidt voor zijn beulen. In Hem is Gods barmhartigheid niet enkel woord, maar vleesgeworden werkelijkheid. We lezen het vandaag bij Paulus in zijn brief aan de Korintiërs: “God heeft in Christus de wereld met zich verzoend.” Niet met theorieën of wetten, maar door Zichzelf te geven. Door zich te verbinden met ons bestaan tot in de diepte van de zonde en de dood. Een nieuwe s...

 GERECHTVAARDIGD NAAR HUIS ‘Kom, laten wij terugkeren naar de Heer.’ Dit oude woord van de profeet Hosea klinkt als een frisse uitnodiging om ons hart in deze veertigdagentijd opnieuw en inniger op God te richten. God verlangt op de eerste plaats geen uiterlijke offers of rituelen, maar een oprechte band met Hem – 'Liefde wil Ik, geen offers; met God vertrouwd zijn is meer waard dan enig offer.' Het wezen van het geloof ligt in een levende Godsrelatie, in een innige verbondenheid met de Drie-ene God die in ons woont. In het diepste van onze ziel heeft God zijn verblijf, een heilige plek waar Hij geduldig op ons wacht. Onze roeping is om naar binnen te keren, af te dalen tot die diepte waar de Eeuwige ons aanspreekt. Daar, in de stilte van ons hart, mogen we ons toevertrouwen aan Hem. Zoals zachte lenteregen op dorre aarde neerdaalt, zo wil Gods genade ons innerlijk doordrenken met Zichzelf. Maar hoe gemakkelijk verliezen we deze kern uit het oog en houden we ons bezig met ...

ÉÉN ADEMTOCHT VAN LIEFDE (bij Mc 12, 28b-34) Een mens heeft twee longen die één ademhaling tot doel hebben. Zo vormen ook Jezus’ twee geboden één ondeelbaar geheel. God liefhebben en je naaste liefhebben als jezelf – ze zijn niet te scheiden: één beweging van liefde die door je heen ademt. Toch zit er een volgorde in die ene ademtocht: eerst de inademing van Gods liefde, dan de uitademing naar de ander. Eerst heb je God lief met heel je hart, ziel, verstand en kracht, en vanuit die liefde tot God heb je je naaste lief, als jezelf. Je liefde voor de ander vindt haar bron in het liefhebben van God; de tweede beweging vloeit voort uit de eerste. Wanneer je God eerst bemint, laat je je vullen met zijn liefde. Je richt je op Hem die de liefde zelf is. Je laat toe dat Gods Geest in jou ademt. De Geest zal je van binnenuit enthousiasmeren en je motieven uitzuiveren. Hij zal je binnenvoeren in de liefde van God en in jouw liefde voor Hem. Dit geeft vervulling. Je hart stroomt vol van liefde....

 LEVEN VANUIT AANRAKING 'Wees Mij gehoorzaam, dan zal Ik jullie God zijn en zullen jullie mijn volk zijn.' Deze oproep van de Heer klinkt helder in de woorden van de profeet Jeremia. God verlangt ernaar dat wij luisteren naar zijn stem en wandelen op de weg die Hij ons wijst. Of beter gezegd: de weg die Hij met ons wil gaan. En laat ons eerlijk zijn: doorgaans kennen we die weg. In ons hart fluistert ons geweten wat goed en waar is. Toch zien we in Jeremia’s tijd – en ook vandaag – hoe vaak mensen niet luisteren: het volk volgde zijn eigen plannen, ingegeven door een koppig en vaak boosaardig hart, en keerde God de rug toe. Hoe herkenbaar is dit: kijk naar de wereld en zie hoe vaak ook zij haar eigen weg gaat, ondanks Gods voortdurende roep om in Hem te leven. Daarmee is niet gezegd dat alles vandaag duister is. Vele mensen zetten zich met overtuiging in – al dan niet in Gods naam – voor wat goed en waar is. Maar naast deze vele lichtpunten kunnen we er toch niet omheen dat d...

GEEN JOTA OF TITTEL (Bij Mt 5, 17-19) De uitdrukking dat we ergens geen jota van begrijpen, zal oorspronkelijk, in een wat ander verband, uit de Bijbel komen. In de lezing van vandaag horen we: 'Ik verzeker jullie: zolang de hemel en de aarde bestaan, blijft elke jota, elke tittel in de wet van kracht, totdat alles gebeurd zal zijn. Wie dus ook maar het minste van deze geboden afschaft en aan anderen leert datzelfde te doen, zal als de minste worden beschouwd in het koninkrijk van de hemel.' Wat betekenen deze woorden? Het woord tittel komt uit het Hebreeuws. Jota uit het Aramees. Het zijn allebei de kleinste Schrifttekens. Een tikkel is een klein haaltje op of onder een woord. Met de jota, is de kleinste Hebreeuwse letter jod bedoeld. We mogen dus de allerkleinste tekens niet veranderen aan de Bijbelwoorden, zelfs het allerkleinste streepje of haaltje niet, laat staan hele woorden. Toch komen er regelmatig nieuwe vertalingen uit. De wetenschap gaat verder, en de Bijbelg...

ALS ZAAD IN VRUCHTBARE AARDE (Bij het hoogfeest van de Aankondiging van de Heer) In de stilte van Nazaret voltrekt zich een groot en ongezien mysterie. Een jong meisje, Maria, leeft zoals zoveel andere meisjes van haar leeftijd - met gewone dromen over de toekomst, in haar geval reeds verloofd - wanneer plotseling een engel haar huis binnentreedt. Geen trompetgeschal of indrukwekkende tekens begeleiden zijn komst, enkel die zachte woorden: “Verheug je, begenadigde, de Heer is met je.” Maria schrikt en wordt tegelijk vervuld van verwondering. God spreekt dan ook iets onvoorstelbaars uit: Hij wil mens worden in haar. Maria hoort dat ze een zoon zal ontvangen, de Zoon van de Allerhoogste. Terwijl ze zoekt naar woorden en inzicht, staat haar ziel reeds open voor het mysterie. De engel verzekert haar dat Gods Geest haar zal overschaduwen en dat dit wonder mogelijk wordt. Nu wacht heel de hemel ademloos op het antwoord van één mens. Maria, klein in menselijke ogen, staat met groot geloof...

GOD VOORBIJ DE HORIZON Als katholieken, en breder gezien als christenen, mogen wij geloven dat God bijzonder aanwezig is binnen onze eigen geloofsgemeenschap. Het gevaar ontstaat echter wanneer we denken dat Gods aanwezigheid uitsluitend binnen onze gemeenschap beperkt blijft en we daardoor zijn werkzaamheid elders niet erkennen. De lezingen van vandaag wijzen op ons het feit dat God niet gebonden is aan menselijke grenzen, maar actief is onder alle volkeren en gemeenschappen, ook bij hen die leven vanuit een andere cultuur, traditie of geloof. In de eerste lezing uit het tweede boek Koningen zien we Naäman, een Aramese bevelhebber, die niet tot het volk Israël behoorde. Toch werkte God wonderbaarlijk door Elisa en bracht genezing en hoop aan iemand van een ander volk, met een andere achtergrond en cultuur. God liet zijn kracht zien op een plek en aan een persoon die niet vanzelfsprekend tot de vertrouwde geloofsgemeenschap behoorde. Ook Jezus wijst in het evangelie van Lucas precie...

HOOPVOL TUINIEREN Jezus vertelt over een vijgenboom die jaar na jaar geen vruchten draagt. De eigenaar wil hem omhakken, maar de tuinman vraagt geduldig om nog één jaar extra, waarin hij met zorg en aandacht voor de boom zal zorgen. Dit beeld zou ons diep moeten raken; het zegt namelijk veel over onze tijd: een tijd waarin vrede, rechtvaardigheid en verandering zo dringend nodig zijn. Zoals de eigenaar naar vruchten zoekt, kijkt God ook vandaag naar onze wereld, hopend vruchten te zien. Is dat niet vanzelfsprekend? God heeft de mens immers geschapen naar zijn beeld en gelijkenis, en het is zijn verlangen dat wij Hem weerspiegelen in de manier waarop we samenleven op aarde. Maar kijk eens eerlijk naar wat wij ervan maken! Het is vaak beschamend. Maar God is liefde. En, zoals Paulus het bezingt in zijn loflied op de liefde: 'Liefde is geduldig' (1 Kor 13, 4). Zoals God ooit Mozes aansprak (eerste lezing vandaag) vanuit de brandende doornstruik, zo spreekt Hij ook in deze tij...

FEEST OMWILLE VAN EEN TERUGGEVONDEN LIEFDE (Bij Lc 15, 1-3 + 11-32) De parabel van de verloren zoon wordt verteld door Jezus op het moment dat farizeeën en schriftgeleerden morrend onder elkaar zeiden: "Die man ontvangt zondaars en eet met hen." Zij konden het niet verkroppen dat Jezus, in naam van God, barmhartigheid toonde aan zondaars, terwijl zijzelf – die strikt gehoorzaamden aan de wet – nooit enige waardering kregen. Ze moesten eens weten dat Jezus deze parabel net voor hen vertelde! Het verhaal gaat over een vader met twee zonen. De jongste zoon eist zijn deel van het bezit op en vertrekt naar een ver land, waar hij zijn vermogen verspilt aan een losbandig leven. Wanneer hij na een tijd totaal aan de grond zit, volledig berooid en de wanhoop nabij, beseft hij hoe diep hij gezonken is. Met diepe heimwee en het nodige berouw besluit hij terug te keren naar zijn vader, wetend dat hij eigenlijk niets meer verdient. En dan gebeurt het. Zijn vader staat al op de uitkijk...

CHRISTUS ALS HOEKSTEEN VAN ONS LEVEN (Bij Mt 21, 33-43 + 45-46) Het evangelie van vandaag vertelt ons het verhaal van de ontrouwe wijnbouwers die weigeren om de vruchten van de wijngaard aan de eigenaar af te dragen. Ze mishandelen en doden zijn boodschappers, zoals eerder al zoveel profeten vóór Christus dit lot, al dan niet letterlijk, moesten ondergaan. Uiteindelijk doden ze zelfs de zoon van de eigenaar: een duidelijke verwijzing naar de naderende dood van Christus als Zoon van God. Vanuit onze veilige plek in het heden hebben we al snel de neiging om te denken: "Dit gaat zeker niet over ons. Wij zouden zoiets nooit doen." Maar is dat werkelijk zo? Vaak zien wij onszelf – als christenen – als mensen die moreel gezien boven het gemiddelde uitstijgen, ervan overtuigd dat wij het beste voorhebben met de wereld en niet behoren tot degenen die verblind zijn door hebzucht, macht of corruptie. Toch is het belangrijk dat we als christenen eerlijk en nederig in de spiegel durve...

DE ARMEN ALS SPIEGEL VOOR WIE WIJ ZIJN Het evangelie van vandaag kan confronterend zijn, vooral voor mensen die in materieel en financieel opzicht ruimschoots voorzien zijn. Jezus' verhaal over de rijke man en Lazarus roept ons op tot bezinning en zelfreflectie. Voor alle duidelijkheid: Rijkdom op zichzelf hoeft niet verkeerd te zijn. Jezus zelf kende immers ook vermogende vrienden. Zoals Jozef van Arimatea, die na Jezus’ kruisiging aan Pontius Pilatus toestemming vroeg om Jezus’ lichaam te begraven (Joh 19, 38). Of Nicodemus, een vooraanstaande farizeeër, met wie Jezus diepgaande boeiende gesprekken voerde over het opnieuw geboren worden (Joh 3 ,1-21). De vraag is: hoe gaan wij om met onze middelen en bezittingen? Vaak blijken wij geneigd om vooral op te potten en onze ogen te sluiten voor degenen die tekortkomen. Deze houding lijkt in onze samenleving steeds meer aanvaardbaar te zijn, wat uiterst bedenkelijk is. In de eerste lezing waarschuwt Jeremia ons dat we niet te snel ...

PIJN EN KRACHT IN MARIA EN JOZEF (Bij Lc 2,41-51a) Familiedrama’s spelen zich in de hele wereld af, maar je zou niet zo snel op de gedachte komen dat dit in het kleine gezinnetje van Jozef, Maria met Jezus, ook zou kunnen gebeuren! Vader of moeder zijnde, zou je je wezenloos schrikken als je drie dagen lang moest zoeken naar je kind. Maria en Jozef waren vast overstuur, nadat ze ontdekten dat Jezus niet teruggekomen was van hun pelgrimage naar Jeruzalem. Wat is er met Hem gebeurd? Je zou je de meest verschrikkelijke dingen in je hoofd kunnen halen. Ze zullen meteen rechtsomkeert zijn gegaan. Het werd: een zoektocht van drie dagen. We lezen dat ze ontzet waren. Dat is nogal een krachtterm voor emoties. En tot slot zouden ze de ontdekking doen dat ze Jezus in de tempel terugvinden. De eerste woorden die Maria spreken kon waren nog vol van de doorstane angst en klonken verwijtend. Toen Zijn ouders Hem zagen waren ze ontzet en zijn moeder zei tegen Hem: “Kind, wat heb je ons aa...

NIET BOVEN MAAR NAAST ELKAAR (Bij Mt 23, 1-12) Iedereen die binnen de Kerk bijdraagt aan het doorgeven en uitdragen van het geloof, heeft ook de verantwoordelijkheid om dit geloof praktisch te belichamen. Zij zijn geroepen tot een nederige dienstbaarheid aan God, die zich vertaalt in dienstbaarheid aan mensen, zichtbaar in solidariteit, aandacht en zorg voor hen die kwetsbaar zijn. Deze dienstbaarheid staat in scherp contrast met de houding die Jezus fel bekritiseerde bij veel farizeeën en schriftgeleerden van zijn tijd. Jezus hekelde hun schijnheiligheid, uiterlijk vertoon en streven naar aanzien. Hij zag hoe zij het geloof beperkten tot regels en rituelen, terwijl hun hart gesloten bleef voor werkelijke liefde en mededogen. Het is een waarschuwing voor alle tijden, ook voor vandaag. Paus Franciscus heeft zich in het recente verleden meermaals krachtig uitgesproken tegen klerikalisme, machtsmisbruik en uiterlijk vertoon binnen de Kerk. Hij roept bisschoppen, priesters, diakens, rel...

RUIMTE VOOR NIEUWE BLOEI De eerste lezing, uit het boek Daniël, maakt ons bewust dat wij mensen vaak tekortschieten, dat we ons soms verliezen in onze eigen fouten en tekortkomingen. Maar te midden van die menselijke kwetsbaarheid klinkt er een krachtig woord van hoop: 'De Heer, onze God, is vol erbarmen en vergeving.' Ondanks alles wat misgaat, ondanks onze fouten en tekortkomingen, blijft God trouw aan zijn belofte van barmhartigheid. Ook Jezus spreekt hier vandaag over: 'Wees barmhartig zoals jullie Vader barmhartig is.' Hij nodigt ons uit om de grootheid van Gods hart na te volgen in ons eigen leven. Geen oordeel, geen veroordeling, maar de ruimte van vergeving en mildheid. Wanneer we vergeven, ontstaat er iets moois, iets nieuws, iets levends. Vergeving schept ruimte voor heling en herstel, opent deuren die gesloten leken en brengt vernieuwing in relaties die door pijn en kwetsuren vastgelopen waren. Allemaal goed en wel. Maar de realiteit leert ons dat verge...

TRANSFORMATIE IN TIJDEN VAN GEWELD Onderstaande tekst is een herschreven versie van een oorspronkelijke overweging van aartsbisschop Vincenzo Paglia. De gedaanteverandering van Jezus vindt plaats op een centraal moment van zijn reis naar Jeruzalem, vlak na de eerste aankondiging van zijn lijden, een boodschap waarvan de leerlingen de volle betekenis niet begrepen. Op dat ogenblik moet Jezus zich diep eenzaam hebben gevoeld, met een sterke behoefte aan steun van de Vader om zijn zending tot een goed einde te brengen. Lucas vertelt dat Jezus ongeveer een week na deze aankondiging een berg beklom om te bidden, samen met de drie leerlingen die het dichtst bij Hem stonden. Tijdens het gebed veranderde Jezus van gedaante en werden zijn kleren stralend wit. Deze gebeurtenis is van spirituele aard, een innerlijke transformatie die zichtbaar werd tijdens zijn gebed. Jezus’ gezicht begon te stralen, niet door een uitwendige bron van licht, maar doordat Hij zelf licht uitstraalde. Ook zijn kled...

VOOR GOD IS NIETS ONMOGELIJK (Bij Mt 5, 43-48) ‘Heb je vijanden lief en bid voor wie jullie vervolgen; alleen dan zijn jullie werkelijk kinderen van je Vader in de hemel.’ Woorden van Jezus vandaag. Het woord 'vijanden' klinkt misschien scherp en confronterend. Misschien herken je jezelf niet eens in dat woord, omdat je denkt dat je geen vijanden hebt. Maar laat dát nu juist een uitdaging zijn om verder of dieper te kijken. Misschien bedoelt Jezus wel die mensen die we als 'lastig' ervaren. Mensen die ons confronteren met ons eigen tekort aan liefde. Mensen die iets in ons blokkeren, waardoor we voelen dat we vastlopen in ons vermogen om lief te hebben. Liefde die moeiteloos stroomt naar mensen bij wie we ons goed voelen, is eenvoudig, zegt Jezus vandaag. Maar Hij roept ons op verder te gaan: ook te houden van degenen bij wie ons dat moeilijk of niet lukt. Een heel belangrijke stap is het bewust worden van ons niet-kunnen. Dit kan confronterend en pijnlijk zijn. Zod...

STEEDS WEER INNERLIJK ONTWAKEN De veertigdagentijd nodigt ons uit om stil te staan bij de diepere betekenis van bekering. Vaak verbinden we deze periode met uiterlijke tekenen: vaker en trouwer bidden, soberder leven, vasten, meer aandacht schenken aan naastenliefde en delen met de armen. Hoewel dit ongetwijfeld waardevolle en betekenisvolle stappen zijn, schuilt er een subtiele valkuil in: we kunnen namelijk zo sterk gefocust raken op het naleven van onze goede voornemens, dat we de ware essentie van bekering uit het oog verliezen: onze innerlijke omkeer, de diepgaande verandering van het hart. De profeet Ezechiël laat ons vandaag zien hoezeer God verlangt naar een werkelijke bekering van het hart. Hij benadrukt dat ware bekering zich kenmerkt door het afkeren van het kwaad en het leven vanuit de liefde. Daarbij waarschuwt hij ons om niet zelfgenoegzaam te worden en niet te snel te denken dat we er al zijn, omdat die hoogmoed kan leiden tot oppervlakkigheid en zelfbedrog. Gods verla...