woensdag in de 21e week door het jaar

DE STILLE KRACHT VAN EEN GROTE VROUW
(Bij 1 Tes, 2, 9-13 en Ps 139, 7-12)

Tekst overweging: Ricky Rieter

Beste vrienden, vandaag een verrassende vrouw die heel even in het licht mag staan om later plaats te maken voor haar zoon. Deze vrouw heet Monica.  Haar zoon heet Augustinus. Onze lezers hebben waarschijnlijk wel eens gehoord over die grote kerkvader, maar veel minder vaak over zijn moeder. Wij denken dat Augustinus, naar menselijke maatstaven, nooit geworden zou zijn wie hij in zijn latere leven toch geworden is, als hij geen vrome moeder zou gehad hebben. Dit is uiteraard een menselijke wijze van spreken. Het is niet Monica die Augustinus ‘bekeerd’ heeft. God werkt op vele manieren.

Toch is de rol van de moeder groot in dit verhaal. Ergens staat geschreven dat Monica zeventien jaar voor hem gebeden heeft, misschien wel dag en nacht. Die zeventien jaren hebben dan waarschijnlijk betrekking op de tijd waarin Augustinus zich afkeerde van het geloof. Vóór die tijd heeft Monica zeker ook voor haar zoon gebeden.

Toevallig las ik, toen ik deze overweging neerschreef, bij Jesaja 40, 13: Wie heeft de geest van de Heer gemeten? Heeft iemand Hem ooit raad gegeven?
Het is niet Monica’s verdienste dat Augustinus de grote Augustinus is geworden. Ik denk dat Monica altijd de grootheid van Gods eigen wegen heeft erkend en er dankbaar voor is geweest.

Achtergrond van Monica

Geboren in Noord-Afrika in een christelijk gezin, maar ten huwelijk gegeven aan een heiden, Patricius. Ondanks het feit dat haar man geen gelovige achtergrond had, heeft Monica, zeker in de eerste jaren, hun zoon een christelijke opvoeding gegeven, maar zoals dat ook nu in gezinnen vaak gaat, en een kind zijn eigenheid ontdekt, kunnen de wegen zich scheiden. Augustinus ging een andere weg.
Ook leefde hij jaren met een concubine. Uit die relatie ontvingen ze een zoon. Augustinus was toen zeventien. Wonderlijk genoeg kreeg die zoon een prachtige naam: Adeonatus. Dit betekent: door God gegeven.
De man van Monica komt niet echt in beeld. Wel zou bekend zijn dat hij ontrouw was. Het lijkt erop dat beide leden van dit echtpaar hun eigen leven leidden. Zeker is het dat Monica ook voor haar man veel gebeden heeft.

Vandaag gaan we ons niet verdiepen in het proces van Augustinus, maar beperken we ons tot Monica, een zorgzame en biddende moeder en echtgenote. Ze blijft niet alleen trouw bidden voor haar zoon, maar ook voor haar man. Uiteindelijk komt er, na vele, vele jaren een ontwikkeling ten goede voor alle personen.

Wat wij over Monica weten is alleen hetgene Augustinus zelf over haar geschreven heeft. Hij schrijft over zijn moeder in zijn bekende boek de Confessiones (Belijdenissen), misschien wel zijn meest bekende en ontroerendste boek: een openhartige monoloog waarin hij al zijn tekortkomingen voor God neerlegt. De naam van het boek zegt het al: Hij spreekt zich uit over zijn tekorten en brengt zijn hele zoektocht naar buiten.

Wat me bezighoudt  is de vraag, of en hoe bidden kan helpen om mensen van ongeloof of van een ‘verkeerd’ leven, weer op de goede weg te brengen. Aan het volhardende gebed van Monica, zou je af kunnen leiden dat bidden helpt als je maar volhoudt. Dit is een verleidelijke gedachte, waarin een halve waarheid aanwezig kan zijn.

Wie van ons heeft niet ooit gebeden met grote aandrang en met het volste vertrouwen dat zich een situatie op zou lossen, en wie van ons is er ooit voor beloond of juist teleurgesteld geweest als het niet gebeurde. Zou het geloof dan te klein zijn geweest?

In de brief van Paulus aan de Tessalonicensen lezen we over de geweldige inzet van Paulus: U weet dat we voor ieder van u waren als een vader voor zijn kinderen… Wij danken God dan ook onophoudelijk dat u zijn woord dat u van ons ontvangen hebt, niet hebt aangenomen als een woord van mensen, maar wat het werkelijk is: het woord van God, dat werkzaam is in u, die gelooft.

In onze relaties met gezinsleden of anderen komt het soms tot een breuk als kinderen of echtgenoten, of andere betrokkenen een vervreemdende weg opgaan die ver afdwaalt van de weg die wij als goed ervaren. Vaak zijn dingen niet meer bespreekbaar.

Kunnen wij een ander bekeren?  Het antwoord is duidelijk: Nee, dat is niet aan ons. Als het toch gebeurt, komt het van een andere zijde. Het is een geschenk. Kunnen we dan niets doen? Jawel, we kunnen ons eigen gebedsleven onderhouden, en degenen waarvoor we willen bidden, telkens met vertrouwen in Gods handen leggen. Het per se willen bekeren, werkt niet en is ook niet juist. Het hangt niet van ons doorzettingsvermogen af, of van onze inzet. Rechtstreekse benaderingen moeten soms juist afgeremd worden. Ze kunnen tegendraads werken. Natuurlijk is elke situatie anders en mogen ouders of opvoeders, of begeleiders wel initiatieven nemen, als er een klimaat van openheid is bij de ander. Ze moeten voelen wanneer het toch ter sprake mag en kan komen.

Echte ‘aanwezigheid’ voor de ander is iets anders dan een prestatie leveren die wij verrichten door ons gebed. Ons voortdurend gebed heeft grote waarde, dat zeker als we de gezuiverde tussenpersoon durven te zijn, en de Ene alle eer geven die Hem toekomt.

Laten we bidden met verzen uit psalm 139:

Hoe zou ik aan uw aandacht ontsnappen,
hoe aan uw blikken ontkomen?
Klom ik op naar de hemel – U tref ik daar aan,
lag ik neer in het dodenrijk – U bent daar.
Al verhief ik mij op de vleugels van de dageraad,
al ging ik wonen voorbij de verste zee,
ook daar zou uw hand mij leiden,
zou uw rechterhand mij vasthouden.

Ons gebed gaat nooit verloren, dat is zeker. En het wordt gehoord, al weten wij niet hoe. Wij leggen onze dringende gebeden neer, vol overgave in het hart van Jezus, uw Zoon en onze Broeder. Amen

Beste vrienden, Blijf bidden, zonder ophouden. Ook werken kan bidden zijn, het gaat om de verbinding van je leven met de Ene, die er altijd voor iedereen wil zijn, en IS! Amen.
Ricky

---

Om onderweg nog eens toe te laten de vraag: Is mijn bidden soms dwingend, of ongeduldig? Geef ik het misschien zelfs wel ooit op om te bidden voor situaties die juist verergeren. Wat doe ik daarmee?