Van Woord naar leven

HEILIGHEID GROEIT WAAR GENADE HEELT Tekst overweging: Kris Vandaag vieren we het feest van Allerheiligen, een feest dat ons uitnodigt om met dankbaarheid te kijken naar al die mensen die voor ons een lichtend spoor van geloof en liefde hebben getrokken. Sommigen zijn door de Kerk heilig verklaard, velen bleven onopgemerkt maar leefden in stilte trouw aan het Evangelie. Dit feest herinnert ons er ook aan dat heiligheid geen zeldzaam privilege is voor enkelen, maar de diepe roeping van ieder mens. Lumen Gentium , de dogmatische constitutie over de Kerk van het Tweede Vaticaans Concilie (1962–1965), zegt het duidelijk: allen zijn geroepen tot heiligheid, ieder op zijn eigen weg (nr. 39–42). Heiligheid is dus niet voorbehouden aan enkelen, maar is een gave en een opdracht die in het hart van ons geloof ligt. We zijn allen geroepen om heilig te zijn, om in Gods nabijheid te leven, om Hem toe te laten zijn werk in ons te voltooien. Toch roept dat woord ‘heiligheid’ vaak een zekere schroo...

DE WEG VAN TROUW EN ONTMOETING Tekst overweging: Kris In de woorden van Paulus - zoals we die vandaag lezen in de eerste lezing - klinkt pijn. Hij voelt de kloof tussen zijn volk en Christus als een wonde in zijn eigen hart. Zijn woorden zijn doordrongen van liefde én verdriet: liefde voor Israël, het volk dat als eerste Gods stem heeft gehoord, en verdriet omdat velen de Messias niet herkenden. Voor Paulus is Israël geen verleden, maar een levende wortel. De verbonden, de wet, de eredienst en de beloften zijn geen erfstukken, maar tekenen van Gods blijvende nabijheid. In Christus ziet hij de vervulling van dit alles. Paulus beschouwt zichzelf als een bemiddelaar van hoop: dat Gods plan van heil ooit het hele volk zal omvatten. Zijn woorden, zoals we die vandaag lezen, nodigen ons uit om met eerbied om te gaan met onze Joodse broeders en zusters, en het geheim van hun plaats in Gods heilsplan te erkennen. Tegelijk nodigen zij uit tot gebed dat het geloof in de Messias ook daar zijn ...

GEBORGEN IN GODS LIEFDE Tekst overweging: Kris We lezen verder in de brief van Paulus aan de christenen van Rome. Na een lange redenering over genade, geloof en de werking van de Geest evolueert zijn betoog steeds meer tot een lofzang op Gods onwankelbare liefde. De christenen in Rome leefden in een kwetsbare positie, te midden van vervolgingen en onzekerheid. Paulus spreekt hen moed in: wie in Christus leeft, staat in een onbreekbare relatie met God. Zelfs het lijden dat zij ervaren - waaronder vervolging - betekent niet dat God hen verlaten heeft. Niets hoeft hen te scheiden van zijn liefde, werkelijk niets. Wat kunnen die woorden voor ons vandaag betekenen? De wereld davert op haar fundamenten: oorlogen sleuren mensenlevens mee, machtsmisbruik tast de waardigheid van velen aan, armoede groeit, onrecht wordt vaak goedgepraat, en klimaatverwoesting tast de toekomst van onze kinderen aan. Ook in onze eigen Lage Landen voelen we hoe onzekerheid bij de mensen binnensluipt, hoe angst e...

DE ALTIJD WERKENDE GEEST (Bij Rom 8, 26-30; Lc 13, 22-30) Tekst overweging: Ricky Rieter Beste vrienden, vandaag kunnen we proberen om onze oren goed te gebruiken om de Geest, die het werk in stilte doet, de ruimte te geven. De Geest, we weten eigenlijk niet hoe we ons de Geest moeten voorstellen. In gebeden gaat het over de Vader, de Zoon en de Geest. Wat er bedoeld wordt met een vader, en met een zoon, daar hebben we concrete beelden bij, maar de Geest is eigenlijk een geheim woord. Ja, ook in menselijke taal begrijpen we het wel als je van iemand zegt dat hij of zij de geest van zijn of haar vader heeft. Het kan helpen om te verstaan dat Gods Geest de verbinding maakt met de Vader en de Zoon. Er bestaat zelfs een zeer hechte, en intieme band tussen hen. Uitleggen kunnen we het niet. Wat we niet echt kunnen bevatten, mogen we geloven. Elke zin uit de eerste lezing van vandaag is een pareltje. Het eerste pareltje is dat de Geest onze zwakheid te hulp komt. Hoe vaak voelen we ons te...

FEEST VAN GEMEENSCHAP (bij Ef 2, 19-22) Tekst overweging: Kris Paulus schrijft dat wij geen vreemdelingen of gasten meer zijn, maar huisgenoten van God . In Christus is dat werkelijkheid geworden: God woont niet op afstand, Hij komt wonen onder ons. Hij wil zijn nabijheid delen zoals huisgenoten dat doen - niet tijdelijk, maar blijvend. In een huis wordt het leven gedeeld: vreugde en zorg, stilte en gesprek, brood en werk. De kern van dat samenleven is liefde die gevierd en gedeeld wordt. Wanneer Paulus zegt dat wij huisgenoten zijn van God, mogen wij daarin de uitnodiging horen te wonen in het hart van God, niet als gasten die even mogen blijven, maar als mensen die daar thuis zijn. Een gast, hoe welkom ook, blijft toch altijd een beetje buitenstaander. Een huisgenoot leeft mee van binnenuit en deelt in het bestaan van alle bewoners. Zo wil God met ons zijn, en zo mogen wij met Hem zijn. Dat God ons in zichzelf opneemt, gebeurt niet buiten de realiteit van ons dagelijks bestaan, in...

AANDACHT ALS PLAATS VAN GENEZING Tekst overweging: Kris In het evangelie van vandaag horen we hoe Jezus op sabbat onderricht gaf in een synagoge. Daar bevond zich een vrouw die al achttien jaar gebukt ging onder een kwaal waardoor ze niet meer rechtop kon staan. Jezus zag haar, riep haar bij zich en sprak: “U bent verlost van uw ziekte.” Meteen richtte ze zich op en begon God te loven. Wat voor sommigen een schending van de sabbat leek, was voor Jezus juist de vervulling ervan: de dag van rust werd een dag van bevrijding. We zouden kunnen blijven stilstaan bij het twistgesprek over het al dan niet mogen genezen op de sabbat, maar ik stel voor om onze blik te richten op de vrouw zelf voor haar genezing. Lucas beschrijft haar met aangrijpende woorden: “Ze was helemaal krom en kon met geen mogelijkheid rechtop staan.” Het ging hier ongetwijfeld ook om een fysieke kwaal, maar haar houding van kromgebogen zijn symboliseert ook een bestaan dat naar beneden getrokken wordt, een mens die ...

GERECHTIGHEID IN GODS OGEN De overweging van vandaag is van de hand van aartsbisschop Vincenzo Paglia De evangelist Lucas vertelt de gelijkenis van de farizeeër en de tollenaar en geeft daarbij hun beweegredenen aan. Jezus stelt het zo: “Met het oog op degenen die zichzelf rechtvaardig vinden en anderen minachten, vertelde Jezus de volgende gelijkenis.” Het is een gewoonte van Jezus om in gelijkenissen te spreken: door middel van goed begrepen scènes uit het leven wil Hij zijn toehoorders er direct bij betrekken. Het is een effectieve manier om ook ons te helpen zijn koninkrijk niet alleen te begrijpen, maar er ook naar te leven. Binnen de vroegchristelijke gemeenschap kwamen soortgelijke houdingen voor als in deze gelijkenis: zichzelf beter achten dan anderen en daarom op hen neerzien. Bij Matteüs waarschuwt Jezus: “Wat kijk je naar de splinter in het oog van een ander, terwijl je de balk in je eigen oog niet opmerkt?” (Mt 7,3). In plaats van een les over bidden te geven, gaat de...

LEVEN IN DE GEEST, MIDDEN IN DE WERELD Tekst overweging: Kris Paulus spreekt vandaag opnieuw over leven in de Geest tegenover leven in de wereld. Op het eerste gezicht lijkt hij een scherpe grens te trekken tussen wat van de Geest is en wat van de wereld is. Laten we daar wat dieper op ingaan. Wat hij vooral niet bedoelt, is dat wij de wereld waarin wij leven zouden moeten verafschuwen, alsof ze enkel beheerst zou worden door de duivel en slechts vergankelijkheid zou kennen. Het christelijke geloof vraagt ons niet om de wereld te verachten of te ontvluchten, alsof ze iets vies of minderwaardigs zou zijn waaruit we moeten ontsnappen om God te vinden. We zijn integendeel geroepen haar te bezingen in haar schoonheid, ons door God gegeven: haar schepping, haar mensen, haar vele kansen om het koninkrijk van God gestalte te geven. De aarde is geen vijand, maar het werk van Gods handen, ons ‘gemeenschappelijk huis’, zoals paus Franciscus het zo vaak verwoordde. Met ‘wereld’ bedoelt Paulus...

IN DE STROOM VAN GODS GENADE Tekst overweging: Kris Vandaag lezen we bij Paulus: ‘Ik doe niet wat ik wil, het goede, maar juist wat ik niet wil: het kwade, dat doe ik.’ Zo menselijk. Zo herkenbaar. Hoe bevrijdend om te lezen dat ook Paulus, die zoveel voor Christus heeft betekend, dit innerlijk gevecht kende. Want ieder mens die naar het goede verlangt, voelt vroeg of laat de spanning tussen verlangen en daad. Diep vanbinnen weten we wat het goede is; ons hart stemt ermee in, maar onze daden lopen vaak achter. Die ervaring legt iets bloot van het mysterie van ons bestaan: in de diepte woont het verlangen naar God, maar eromheen woelt het rumoer van het ego, de angst, de zelfhandhaving. De mens leeft als tussen twee stromen: de ene trekt naar zichzelf toe, de andere voert naar de Bron. Paulus noemt dit de strijd tussen de wet van het vlees en de wet van de Geest. Toch is het geen strijd die we uit eigen kracht kunnen winnen. Wie meent zichzelf te kunnen zuiveren, raakt verstrikt in...

LEVEN UIT GENADE (Bij Rom 6, 19-23) Onderstaande overweging is geïnspireerd door een meditatie van aartsbisschop Vincenzo Paglia. De apostel Paulus noemt de gelovigen “bevrijd van de zonde”, omdat zij zijn ondergedompeld in de genade van de doop, die hen doet delen in het mysterie van Pasen. Door de doop zijn zij opgenomen in het leven van Christus, gestorven en verrezen met Hem. Toch is die genade geen magische kracht die vanzelf in hen werkzaam wordt. Zij wekt in de mens een nieuwe verantwoordelijkheid, een innerlijke dynamiek die vraagt om keuze en trouw. Hoewel de gelovigen bevrijd zijn van de macht van de zonde, blijft het hun taak om te waken dat zij zich niet opnieuw laten overheersen door haar logica. De zonde heeft immers haar eigen bekoring: ze speelt in op het instinct van de oude mens, die zoekt naar bezit, macht of genot. Daartegenover staat de nieuwe mens, die luistert naar de stem van de Geest en zich laat leiden op de weg van gerechtigheid en liefde. Paulus dringt er...

ALS EEN VOGEL ONTSNAPT (Bij Ps 124,1-8; Lc 12, 39-48) Tekst overweging: Ricky Rieter Beste vrienden, dit is wel een sterk beeld. Stel dat er een vogel uit de vrije natuur zomaar gevangen wordt en in een kooi gestopt. Dat moet schrikken zijn voor die vogel: nooit meer zelf te kunnen rondvliegen waarheen je wilt. Altijd de tralies om je heen. Alle vrijheid kwijt. Als dan iemand het deurtje per ongeluk open laat staan, dan wordt het een feest van bevrijding: wegwezen, de vrijheid tegemoet. Dit vers komt uit psalm 124, vers 7. De psalm is geschreven als een pelgrimslied van David. Op welke situatie het precies slaat is voor mij niet duidelijk. Het gaat over die het volk levend verslonden zouden hebben van woede. Ook wordt de situatie vergeleken met een ziedende stroom water die hen allen meegesleurd zou hebben. Vreselijke beelden die een doodsnood uitbeelden. Ja, David heeft ervaren hoezeer Israël als volk regelmatig bedreigd is door allerlei volkeren. Die ene  vogel wordt een heel ...

EEN TIJD VOL VAN GENADE Tekst overweging: Kris Paulus tekent in zijn brief aan de Romeinen het grote contrast tussen Adam en Christus. Door één mens is de zonde de wereld binnengekomen, zegt hij, en met de zonde ook de dood. Het Bijbelverhaal van Adam en Eva laat op indringende wijze zien wat er gebeurt wanneer de mens zich afkeert van God en het leven in eigen hand neemt. Het is een spiegel van ons menselijk bestaan. Het gaat ook over de universele werkelijkheid dat ieder mens betrokken raakt in de breuk met God. In diezelfde geschiedenis is echter een nieuw begin gekomen: Jezus Christus, de nieuwe Adam (vgl. Rom 5,14; 1 Kor 15,45), die door zijn gehoorzaamheid en liefde het nieuwe leven heeft binnengebracht. Waar de zonde toenam, werd de genade overvloediger. Zo opent Paulus het perspectief van een mensheid die niet ten onder gaat aan schuld, maar gedragen wordt door genade. God zelf heeft het laatste woord, en dat woord is leven. Als we naar de wereld van vandaag kijken, met haar...

ABRAMHAM OF DE DWAAS ? AAN ONS DE KEUZE Tekst overweging: Kris Abraham is voor Paulus het voorbeeld van een mens die leeft uit geloof. Hij vertrouwt zich toe aan God, in het diepe besef dat God iets met hem wil beginnen. Zijn leven rust op een belofte die groter is dan hijzelf. In Abraham wordt zichtbaar hoe een mens vruchtbaar wordt wanneer hij zich laat opnemen in Gods bedoeling met de wereld. De rijke man uit het evangelie leeft op een heel andere manier. Zijn velden brengen overvloed op, zijn toekomst lijkt verzekerd. Alles lijkt hem toe te lachen, en toch noemt Jezus hem dwaas. Als je goed kijkt, draaien zijn woorden enkel om zichzelf: mijn oogst, mijn schuren, mijn goederen, mijn leven. Hij leeft alsof zijn bestaan zijn bezit is, alsof hij het leven kan opslaan zoals graan in een schuur. Zijn zekerheid blijkt leeg zodra het leven zelf hem wordt ontnomen. We horen vandaag dus twee verhalen: een ik-verhaal en een wij-verhaal. De rijke man leeft van buiten naar binnen. Wat hij z...

BIDDEND LEVEN, MISSIONAIR GETUIGEN Tekst overweging: Kris Vandaag is het Wereldmissiezondag. We zijn dankbaar om de vele missionarissen uit het verleden en van vandaag die op een of andere manier de Blijde Boodschap uitdragen tot waar ook in de wereld. We zijn dankbaar om hun jawoord en bidden bijzonder voor hen, als antwoord op de vraag van Jezus vandaag om voor elkaar te bidden en daarin niet op te geven. Wanneer wij aan missionarissen denken, zien we vaak vrouwen en mannen voor ogen die hun koffers hebben gepakt en naar verre landen zijn getrokken om er het evangelie te verkondigen - mensen die alles hebben achtergelaten om getuigen van Christus te zijn. Doorheen de geschiedenis gebeurde dat op heel uiteenlopende manieren, soms ook in contexten die vandaag vragen oproepen. Toch mogen we met dankbaarheid erkennen hoeveel goeds daardoor is gegroeid: gemeenschappen die tot bloei kwamen, zieken die verzorgd werden, kinderen die onderwijs ontvingen, mensen die zich gedragen wisten doo...

MIDDEN HET WOLFSE Tekst overweging: Kris Vandaag, op het feest van de heilige Lucas, richten we onze blik op de zending die Jezus toevertrouwt aan de tweeënzeventig leerlingen. Hij stuurt hen twee aan twee op weg, zonder bezit, zonder zekerheid, met de opdracht vrede te brengen, zieken te genezen en te verkondigen dat het koninkrijk van God nabij is. En Hij zegt daarbij die opmerkelijke woorden: “Ik zend jullie als schapen onder de wolven.” Wanneer wij aan wolven denken, hebben we misschien de neiging om enkel te denken aan mensen rondom ons - dichtbij of veraf - die ons kwaad berokkenen of ons tegenwerken. Maar wolven zijn niet altijd mensen. Er zijn ook krachten en invloeden die ons van van buitenaf bedreigen. Denk aan de verleiding van sociale media die ons verstrikt in oppervlakkigheid, aan ontspanning die ontaardt in verslaving, aan een seksualiteitsbeleving die haar waardigheid verliest, aan overmatig alcoholgebruik of aan het gebruik van drugs dat ons gevangen houdt in afhank...

OVER ONTZAG DAT LIEFDE BEWAAKT Tekst overweging: Kris ‘Wees bang voor Hem die de macht heeft om iemand niet alleen te doden maar daarna ook in de Gehenna te werpen. Ja, Ik zeg jullie: wees bang voor Hem!’ Deze woorden uit het evangelie doen ons schuifelen op onze stoel of ons gebedsmatje. Ze maken ons ongemakkelijk. Zo vaak wordt er gezegd dat angst een slechte raadgever is, en nu komt Jezus met de woorden: ‘Wees bang voor Hem!’ Jezus nodigt ons niet uit tot angst, maar tot een houding van alertheid. Hij vraagt ons wakker te leven, met een hart dat gevoelig blijft voor alles wat ons van God zou kunnen verwijderen. Deze vrees vindt haar oorsprong in de liefde zelf: ze is geen beklemming, maar eerbied; geen schrik voor straf, maar aandacht voor de liefde die ons draagt. De christelijke traditie spreekt hier over de timor Domini , de heilige vrees voor de Heer - een houding die, zoals de kerkvaders en ook Thomas van Aquino zeggen, de liefde bewaakt en zuiver houdt. De kerkvaders zage...

REDDING ALS GENADE Tekst overweging: Kris Paulus zegt dat Gods redding gebeurt “buiten de wet om” . Dat kan vreemd overkomen, want het klinkt haast alsof de Wet, die in Israël altijd zo belangrijk werd gevonden, plots opzij wordt geschoven. Dat zou een foute interpretatie zijn. De uitdrukking “buiten de wet om” (Grieks: chōris nomou ) betekent hier niet dat de Wet wordt afgeschaft, maar dat Gods redding niet voortkomt uit het naleven van de Wet als verdienstelijke weg tot heil. Ze is het gevolg van Gods eigen initiatief, dat genade schenkt en in overeenstemming is met wat de Wet en de Profeten altijd al hebben aangekondigd. Wat de Wet niet kon bewerken door menselijke inspanning, is nu werkelijkheid geworden in Christus. God schenkt vrijspraak, om niet. Zijn vergeving is geen beloning voor wie zich inspant, maar een gave voor wie zich opent. Dat is liefde, dat is barmhartigheid, zo is God. Zijn genade valt niet te verdienen; ze is zuivere goedheid, overvloeiende tederheid, een lie...

BIJ GOD VINDT MIJN ZIEL HAAR RUST Bij de feestdag van Teresia van Avila (Rom 2, 1-11, Ps 62, 2-3.6-7.9, Lc 11, 42-46) Tekst overweging: Ricky Rieter Beste vrienden, kijkend naar de lezingen en de psalmverzen, en ook nog naar de heilige van de dag, is het moeilijk om te kiezen waarover we vandaag zullen nadenken. Ik wil graag beginnen met het psalmvers: Alleen bij God vindt mijn ziel haar rust, van Hem komt mijn redding. Hij alleen is mijn rots en mijn redding, mijn burcht, nooit zal ik wankelen. (Ps 62, 2-3) De psalmist die dit zeggen kan, is er heel zeker van dat hij, in welke omstandigheden hij ook is, altijd zeker is van God. Zo maakte ik heel recent een plechtige professie mee in een klooster waar een jonge vrouw, na een lange weg afgelegd te hebben, haar beloften voor haar verdere leven aflegde. Op haar aankondigingskaart stond de tekst: ‘Heer, mijn God, ik ben zeker van U’. Zo wil ze naar de buitenwereld getuigen van haar keuze. Het gaat over de zekerheid en het vertrouwen...