donderdag in week 28 door het jaar

REDDING ALS GENADE

Tekst overweging: Kris

Paulus zegt dat Gods redding gebeurt “buiten de wet om”. Dat kan vreemd overkomen, want het klinkt haast alsof de Wet, die in Israël altijd zo belangrijk werd gevonden, plots opzij wordt geschoven. Dat zou een foute interpretatie zijn. De uitdrukking “buiten de wet om” (Grieks: chōris nomou) betekent hier niet dat de Wet wordt afgeschaft, maar dat Gods redding niet voortkomt uit het naleven van de Wet als verdienstelijke weg tot heil. Ze is het gevolg van Gods eigen initiatief, dat genade schenkt en in overeenstemming is met wat de Wet en de Profeten altijd al hebben aangekondigd.

Wat de Wet niet kon bewerken door menselijke inspanning, is nu werkelijkheid geworden in Christus. God schenkt vrijspraak, om niet. Zijn vergeving is geen beloning voor wie zich inspant, maar een gave voor wie zich opent. Dat is liefde, dat is barmhartigheid, zo is God. Zijn genade valt niet te verdienen; ze is zuivere goedheid, overvloeiende tederheid, een liefde die niet meet en niet weegt.

Het enige wat Jezus vraagt, is geloof in Hem. Dat betekent: je hart openen voor die genade, Hem welkom heten, je laten omarmen, je laten opnemen in zijn barmhartigheid. Het gaat over een beweging van het hart die zich laat aanraken door de levende God. In die innerlijke beweging werkt de heilige Geest, die - zoals Paulus zegt - in ons pleit met onuitsprekelijke verzuchtingen (Romeinen 8,26).

Maar ook al gebeurt deze redding ‘om niet’ en is zij in wezen het werk van de heilige Geest, toch vraagt ze iets van ons: het loslaten van wat we zelf willen vasthouden. We leven vaak met de gedachte dat wij de regisseurs zijn van ons leven, dat onze eigen kracht het laatste woord heeft. Maar de verlossing die Jezus brengt, vraagt een ander vertrouwen: dat Hijzelf de Redder is van ons bestaan.

Het gaat om afsterven. Het woord ‘afsterven’ kan wat ouderwets klinken, toch drukt het sterk uit waarover het gaat. Het gaat om afsterven aan wat ons tegenhoudt om Gods genade toe te laten: trots, angst, de drang om alles zelf in handen te houden. Het komt op vele plaatsen terug in de Schrift, vooral in het Nieuwe Testament. “Wie zijn leven wil redden, zal het verliezen; maar wie zijn leven verliest omwille van Mij, zal het behouden” (Lucas 9,24). “Ik ben met Christus gekruisigd; ikzelf leef niet meer, Christus leeft in mij” (Galaten 2,20). “De oude mens in ons is gekruisigd, opdat wij niet langer slaven van de zonde zouden zijn” (Romeinen 6,6). “U bent gestorven, en uw leven ligt verborgen met Christus in God” (Kolossenzen 3,3). Telkens opnieuw wijst het diezelfde weg: het oude sterft, opdat het nieuwe kan leven. Dat is deelnemen aan het Paasmysterie van Christus, waarin sterven en verrijzen één beweging vormen.

In wezen gaat het evangelie van vandaag ook over dat afsterven, namelijk afsterven aan het gedachtengoed dat strikte naleving van de Wet als voldoende zou zijn om rechtvaardig te worden voor God. De wetgeleerden tot wie Jezus sprak dienden de letter van de Wet en meenden dat zij daardoor in het reine stonden met God. Hun zekerheid zat niet in Gods barmhartigheid, maar in hun eigen rechtschapenheid. Toch gaat Jezus niet in tegen de Wet zelf, maar tegen de houding waarin de Wet tot zelfrechtvaardiging wordt. Jezus draait deze redenering totaal om: het gaat om openheid en een juist verstaan van het spreken van God, en vooral om de gave te herkennen die God heeft gelegd in Hemzelf - in Christus dus.

Jezus’ uitdrukking is scherp: “Wee jullie.” Toch is dit veeleer een pijn die Hij uitspreekt dan een hardheid; een pijn om een verstarring die de weg naar God blokkeert, en die Hij zo vaak ziet verkondigd worden. Men bouwt grafmonumenten voor de profeten - zo zegt Hij - maar men hoort niet de levende stem van de profetie. Zij eren het verleden, maar verzetten zich tegen de Geest die vandaag spreekt. Dat maakt voor Jezus hun halsstarrigheid zo zwaarwegend. Daarbij komt dat zij niet alleen zichzelf afsloten voor Gods genade, maar dit ook deden voor anderen die naar God verlangden. Het ‘wee jullie’ is gericht naar een houding en een verkondiging die vasthoudt aan strikte wetsnavolging en daardoor het hart afsluit voor Gods barmhartige handelen, dat in Jezus zichtbaar wordt en zijn voltooiing vindt in de genade die Hij schenkt.

Laten we bidden

God van barmhartigheid,
uw redding is geen loon, maar gave.
Laat mij niet bouwen op eigen kracht,
maar rusten in uw genade.
Moge uw Geest in mij ademen,
opdat mijn leven een antwoord wordt
op uw geschonken liefde.
In Christus heb ik immers alles ontvangen.
Moge Hij mijn Al zijn.
Amen.

Geliefde mensen, laten wij ons losmaken van de drang alles zelf te volbrengen, zodat Gods genade ons hart vervult en richting geeft.
Een mooie donderdag,
kris

---

Om mee op weg te gaan

Waar probeer ik mijn leven zelf te sturen, alsof alles van mijn kracht afhangt? Wat ligt daaronder: angst om die mens te worden die God van mij vraagt? Moge ik innerlijk open worden, zodat zijn genade mij mag vernieuwen.