zondag 30 door het jaar C

GERECHTIGHEID IN GODS OGEN

De overweging van vandaag is van de hand van aartsbisschop Vincenzo Paglia

De evangelist Lucas vertelt de gelijkenis van de farizeeër en de tollenaar en geeft daarbij hun beweegredenen aan. Jezus stelt het zo: “Met het oog op degenen die zichzelf rechtvaardig vinden en anderen minachten, vertelde Jezus de volgende gelijkenis.” Het is een gewoonte van Jezus om in gelijkenissen te spreken: door middel van goed begrepen scènes uit het leven wil Hij zijn toehoorders er direct bij betrekken. Het is een effectieve manier om ook ons te helpen zijn koninkrijk niet alleen te begrijpen, maar er ook naar te leven.

Binnen de vroegchristelijke gemeenschap kwamen soortgelijke houdingen voor als in deze gelijkenis: zichzelf beter achten dan anderen en daarom op hen neerzien. Bij Matteüs waarschuwt Jezus: “Wat kijk je naar de splinter in het oog van een ander, terwijl je de balk in je eigen oog niet opmerkt?” (Mt 7,3). In plaats van een les over bidden te geven, gaat deze gelijkenis over hoe God handelt: Hij blijft doof voor de hoogmoedigen en is genadig voor de zondaars. Het is ook een les over hoe wij voor God en voor elkaar mogen staan.

De farizeeër staat rechtop in de tempel en dankt God voor het goede leven dat hij leidt. Hij verheugt zich dat hij niet roofzuchtig, onrechtvaardig of overspelig is, en dat hij tweemaal per week vast en een tiende van al zijn inkomsten afdraagt. Tevreden besluit hij dat niet iedereen zo leeft als hij - zoals bijvoorbeeld de tollenaar die achteraan staat, op een afstand, zonder zelfs maar zijn ogen naar de hemel te durven richten, en die zich berouwvol op de borst slaat met de woorden: “God, wees mij zondaar genadig.”

Maar Jezus zet de gelijkenis op zijn kop. Hij opent nieuwe visies op het bestaan, nieuwe perspectieven op het leven en op ons gedrag. Alles wordt omgekeerd. In deze gelijkenis wordt de tollenaar, die zijn zonden erkent, gerechtvaardigd zonder enige verdienste; de farizeeër, vol van zichzelf, blijft opgesloten in zijn eigen ego en wordt niet gerechtvaardigd. Het ‘ik’ dat zichzelf rechtvaardigt verhindert niet alleen dat iemand buiten zichzelf treedt, maar ook dat hij werkelijk tot zichzelf komt. De farizeeër is gevangen in zijn zelfgenoegzaamheid, onbarmhartig tegenover God en tegenover de tollenaar.

Het valt op dat de farizeeër in zijn gebed over zichzelf speekt. Zijn hart is gesloten, zijn gebed vastgehouden in de bubbel van zijn eigen ego. De tollenaar daarentegen bidt in nederigheid en schaamte en vraagt eenvoudig om genade. Zijn gebed is kort en oprecht, en juist daarom te prijzen. Hij voelt alleen de behoefte om zich aan God toe te vertrouwen: “God, wees mij zondaar genadig.”

Een eenvoudig en juist gebed, dat de hemel bereikt, zoals Jezus Sirach zegt: “Het gebed van een nederige dringt door de wolken heen; hij is ontroostbaar zolang het niet aankomt, hij volhardt totdat de Allerhoogste er aandacht aan schenkt.” (Sir 35,17.20). De gelovige is de nederige die zijn hand uitstrekt naar de Heer.

Laten we bidden

Heer,
moge uw Geest in ons neerdalen.
Leer ons bidden zoals de tollenaar.
Buig ons hart tot ootmoed.
Laat ons verlangen naar uw genade.
Vervul ons met de vrede van uw nabijheid.
In uw naam.
Amen.

Geliefde mensen, mogen wij de genade ontvangen om klein te zijn en groot in liefde.
Een vreugdevolle zondag,
kris

---

Om mee op weg te gaan

Sluipen er in jouw leven soms momenten van trots, waarin je neerkijkt op anderen die in jouw ogen oppervlakkiger leven dan jij? Als dat zo is, ben je dan bereid je gebed om te vormen tot het gebed van de tollenaar? Vrede staat je te wachten.