donderdag in de 12e week door het jaar

GOD HOORT

Niets is zo pijnlijk als gebruikt worden door anderen. Hagar, de Egyptische slavin, weet wat het betekent om zonder stem, zonder keuze en zonder waardigheid behandeld te worden. Ze wordt meegesleurd in een plan dat niet het hare is, ingezet als middel om een kinderwens te realiseren. En wanneer ze zwanger wordt, wordt haar aanwezigheid plots ondraaglijk voor haar meesteres. Sarai, die zelf geleden heeft onder kinderloosheid, wendt haar macht aan om Hagar te vernederen. En Abram zwijgt. Hij laat begaan.

Hagar vlucht. De woestijn lijkt haar enige uitweg. Alleen, zonder toekomst. Maar het is daar, in die verlatenheid, dat iemand haar opzoekt. Niet een mens, maar een bode van de Heer. Geen veroordeling klinkt er, wel een vraag: “Hagar, waar kom je vandaan en waar ga je heen?” Een stem die haar naam kent, haar situatie serieus neemt, en haar leven niet tot een bijrol herleidt.

In deze eenvoudige vraag schuilt een uitnodiging tot zelfbewustzijn. Het is alsof de engel zegt: je bent niet zomaar een schim. Jij hebt een verhaal. Jij mag bestaan. Jij telt mee. De engel stuurt haar terug naar haar meesteres, maar niet zonder haar eerst een belofte toe te spreken: zij zal een zoon baren die een toekomst heeft. En zijn naam zal Ismaël zijn – “God hoort”.

God hoort. Dat is de diepe kern van dit verhaal. In een cultuur waar stemmen als die van Hagar makkelijk overstemd werden, drukt dit verhaal uit dat God anders kijkt. Hij hoort wie lijdt. Hij ziet wie vernederd is. Hij spreekt tot wie geen stem heeft. Haar verhaal staat niet aan de rand van de Schrift, maar raakt aan het hart van Gods barmhartigheid.

Er zijn vandaag zoveel mensen die onzichtbaar blijven in onze samenleving. Mensen die zich weggezet voelen, uitgeput zijn, of het gevoel hebben dat hun leven er niet toe doet. Voor hen is Hagar een zuster in het geloof. Haar ontmoeting met de engel laat iets zien van Gods hart: Hij ziet wie vergeten wordt, Hij hoort wie geen stem heeft, en Hij spreekt tot wie door anderen genegeerd wordt. God bemint allen, maar Hij buigt zich met bijzondere tederheid over wie kwetsbaar is.

Het verhaal van Hagar doet ons ook in ons eigen hart kijken. Het is zo gemakkelijk om mensen in te schakelen in onze plannen zonder echt naar hen te kijken. We doen het misschien onbewust, maar soms zetten we anderen in zonder oog voor hun waardigheid. Macht kan snel ontaarden in onrecht. Deze lezing nodigt ons uit om bewust om te gaan met onze positie en ons af te vragen: zien wij in de ander een mens met een eigen verhaal, of slechts een rol, een functie, een taak?

In het evangelie van vandaag zegt Jezus: “Niet iedereen die ‘Heer, Heer’ zegt, zal binnengaan in het koninkrijk, maar alleen wie handelt naar de wil van mijn Vader.” Geloof is geen masker van vroomheid. Het wordt zichtbaar in hoe wij omgaan met mensen zoals Hagar. Wie zijn huis bouwt op een rots, is niet degene met mooie woorden, maar wie Gods hart toelaat in zijn daden.

God hoort. En Hij roept ons op hetzelfde te doen. Om recht te doen, om zachtmoedig te zijn, om mensen nooit te herleiden tot middel of last. Dat is bouwen op de rots, op Christus. Dat is leven naar het evangelie.

Laten we bidden

Heer,
U die Hagar hebt gezien in haar eenzaamheid,
zie ook ons wanneer wij verdwalen in onze woestijn.
Wanneer wij op de vlucht slaan voor wat pijn doet,
wanneer we ons klein voelen en niet meetellen.
Spreek tot ons zoals U tot haar hebt gesproken,
met een stem die kent en roept.
Help ons om anderen niet te gebruiken
maar met respect te benaderen,
om te zien wie onzichtbaar is,
om menselijk te blijven
waar macht gemakkelijk meesleept.
Laat ons leven naar uw hart,
en bouwen op wat echt blijft.
In uw naam.
Amen.

Geliefde mensen, moge ons hart geraakt blijven door wie kwetsbaar is, en mogen wij elkaars waardigheid zien en bewaren, zoals God die van ons ziet en bewaart.
Zegen over deze donderdag,
kris

---

Om mee op weg te gaan

Zien we in ieder ander een volwaardig mens die vraagt om bemind te worden om wie die persoon is, en niet om wat die voor ons betekent?

En als wij zelf aan de kant worden geschoven of ons onzichtbaar voelen, luisteren we dan nog naar die stille stem in ons hart, de stem die ook Hagar aansprak en haar bij name noemde?