maandag in week 30 door het jaar

AANDACHT ALS PLAATS VAN GENEZING

Tekst overweging: Kris

In het evangelie van vandaag horen we hoe Jezus op sabbat onderricht gaf in een synagoge. Daar bevond zich een vrouw die al achttien jaar gebukt ging onder een kwaal waardoor ze niet meer rechtop kon staan. Jezus zag haar, riep haar bij zich en sprak: “U bent verlost van uw ziekte.” Meteen richtte ze zich op en begon God te loven. Wat voor sommigen een schending van de sabbat leek, was voor Jezus juist de vervulling ervan: de dag van rust werd een dag van bevrijding.

We zouden kunnen blijven stilstaan bij het twistgesprek over het al dan niet mogen genezen op de sabbat, maar ik stel voor om onze blik te richten op de vrouw zelf voor haar genezing. Lucas beschrijft haar met aangrijpende woorden: “Ze was helemaal krom en kon met geen mogelijkheid rechtop staan.” Het ging hier ongetwijfeld ook om een fysieke kwaal, maar haar houding van kromgebogen zijn symboliseert ook een bestaan dat naar beneden getrokken wordt, een mens die het uitzicht verloren heeft. Haar blik reikt niet meer tot de hemel, ook niet vooruit; ze ziet alleen nog de grond voor haar voeten.

In haar herken je iets van de vele mensen vandaag die innerlijk gebogen door het leven gaan. Niet fysiek – hoewel die er natuurlijk ook zijn – maar vanbinnen. Mensen die dragen wat voor hen te zwaar is geworden: verdriet, vermoeidheid, onzekerheid, schuld, het gevoel tekort te schieten. Vaak blijft dit lijden verborgen achter een glimlach of een bezige dag. Het is een vorm van weemoed die niet zichtbaar is, en dus niet opgemerkt wordt, met vaak een eenzaamheid tot gevolg, die de weemoed nog zwaarder maakt.

Paus Leo verwees in zijn catechese van vorige week woensdag naar het verhaal van de leerlingen van Emmaüs, die ontmoedigd en bedroefd naar huis terugkeerden. Jezus voegde zich bij hen en stapte met hen mee. De paus zei dat Jezus ook vandaag meestapt met wie bedroefd door het leven gaat, dat Hij onze wegen van teleurstelling en verlies deelt. Zijn aanwezigheid – zo zei hij – wekt de hoop weer tot leven. Zoals het ook was bij de vrouw uit het evangelie van vandaag: Jezus ziet haar, roept haar bij zich en raakt haar aan. De aanraking richt op wat kromgegroeid was; ze loopt weer rechtop, als teken van nieuw leven.

Genezing begint wanneer iemand gezien wordt en aandacht krijgt. We hoeven daarvoor geen studies te hebben gevolgd tot welzijnswerker of psychotherapeut. Het vraagt gewoon menselijkheid: warme, oprechte menselijkheid, gestoeld op nabijheid en trouw. Niet te snel oplossingsgericht, want veel is niet zomaar op te lossen met enkele raadgevingen of adviezen. Eenvoudig aanwezig zijn, niet met al te veel woorden. Teder en warm. Niet te snel verklaren, en al zeker niet oordelend. Gewoon blijven staan naast wie lijdt.

In onze huidige wereld is aandacht vaak een pijnpunt. Er wordt veel gekeken, maar weinig gezien. Tijd, zo zegt men dan, is de grote boosdoener. Er wordt zoveel verwacht van me. Ik heb zoveel te doen. Dat kan waar zijn, maar tegelijkertijd heeft het iets relatiefs. Als we zien hoeveel tijd we doorbrengen op onze schermen, vluchtig scrollend van het ene naar het andere, terwijl zoveel mensen rondom ons verlangen naar wat nabijheid, dan is 'geen tijd hebben' een relatief begrip. We mogen ons afvragen wat die schermen met ons doen.

Aandacht geven aan wie weemoedig is, is voor een christen, hoe mooi op zich ook, meer dan een puur humaan gebeuren. Een christen is geroepen te handelen in naam van de Heer. In elke stap naar de ander gaat Jezus met ons mee. In wezen doen we dit nooit alleen: we luisteren, we kijken, we zijn aanwezig - maar altijd vanuit de Heer die in ons woont. Tegelijk spreekt Hij tot ons doorheen de ander, die ook drager is van zijn beeld en van zijn verlangen om gezien en bemind te worden. Zo ontstaat er een wonderlijk samenspel van geven en ontvangen, van troost schenken en zelf geraakt worden. In die wederkerigheid openbaart God zijn liefde. Het is een plaats waar gemeenschap ontstaat, waar het goddelijke en het menselijke elkaar raken. Laten we toch oog hebben voor deze mystieke dimensie wanneer we anderen tegemoet treden. Het maakt heel het gebeuren alleen maar rijker.

Misschien dragen we zelf ook weemoed in ons, om redenen die niemand kent. Het is niet omdat je christen bent dat je niet weemoedig kan zijn. Ook voor ons doet het dan goed om iemand te ontmoeten die blijft, die luistert, die trouw is. Maar ook hier het verhaal van de leerlingen van Emmaüs: Jezus is niet afwezig in onze droefheid; Hij is aanwezig in het hart van ons verdriet.

Mocht je je ooit alleen voelen in stille pijn, weet dan dat de Heer er is, je weemoed dragend. In het dragen richt Hij ons op, zoals die vrouw in de synagoge, en herinnert ons eraan dat wij bedoeld zijn om rechtop te leven - als kinderen van God, vrij en bemind.

Laten we bidden

Heer,
leer ons zien met uw ogen,
dat we niet voorbijgaan aan wie gebogen leeft.
Geef ons een hart dat aanvoelt
waar pijn en weemoed wonen.
Schenk ons de gave van aandacht,
zacht en trouw,
niet oordelend, maar nabij.
Dat wij zorgzaam aanwezig mogen zijn
voor wie dorst naar warmte en begrip.
In uw naam.
Amen.

Geliefde mensen, mogen wij met een aandachtig hart elkaars lasten verlichten en in kleine gebaren iets laten oplichten van de tederheid van God.
Een mooie nieuwe week,
kris

---

Om mee op weg te gaan

In het boek 'De wereld van De Wachter' van Dirk De Wachter (uitgegeven bij Lannoo in 2016), draagt het laatste hoofdstuk de titel: ‘Wie brengt de mensen de verloren pit terug?’ Een aangrijpende vraag. Kunnen wij, heel concreet, met de mensen die ons gegeven zijn, daaraan meewerken? En als we dit als christen lezen: mogen we het dan niet ook verstaan als een roep om dat te doen in naam van de Heer?