zondag 27 door het jaar C

VAN KLACHT NAAR OVERGAVE

In de eerste lezing uit Habakuk horen we een klacht die ons heel vertrouwd voorkomt. De profeet roept naar God omdat hij onrecht ziet dat maar blijft duren. Hij ziet verwoesting, geweld en verdeeldheid. Hij vraagt zich af: waar blijft Gods redding? Waarom grijpt Hij niet in? Het is een vraag die mensen al eeuwen stellen, telkens wanneer het kwaad sterker lijkt dan het goede.

Ook vandaag klinkt diezelfde klacht in onze wereld. Het is de klacht van de mensen in Gaza die nu al bijna twee jaar lang worden gebombardeerd - laat ons hopen dat er dit weekend eindelijk een blijvend vredesbestand kan komen - en van hun land worden verdreven. Het is de klacht van de mensen in Oekraïne die dag na dag gebukt gaan onder oorlog en terreur. Het is de klacht van miljoenen mensen die letterlijk honger hebben en niet weten hoe ze de volgende dag zullen overleven. Het is de klacht van migranten die hun droom volgen van een betere toekomst, maar zo vaak niet welkom blijken te zijn. Het is ook de klacht van mensen dichtbij ons, die onheus behandeld worden - op welke wijze ook - en zich afvragen waar gerechtigheid te vinden is. En telkens komt dezelfde vraag boven: waar is God in dit alles? Waarom laat Hij dit toe?

In de geloofsbelijdenis bidden wij bijna als een vanzelfsprekendheid: “Ik geloof in God, de almachtige Vader.” Maar hoe kan men die woorden uitspreken terwijl oorlogen woeden en onrecht voortduurt?

Die almacht van God … hoe moeten we ons die voorstellen? Het is niet als een tovenaar in een verre hemel die met een stokje zwaait en plots alles verandert. Gods almacht is anders. Ze komt tot uitdrukking in de mate waarin mensen geloven. Waar geloof is, kan God almachtig handelen. Wat betekent dat geloof dan? Wat is Gods almacht? Wat is geloven?

In het evangelie horen we hoe de leerlingen aan Jezus vragen: “Geef ons meer geloof.” Ze zijn al lang met Hem onderweg en toch voelen ze dat hun geloof te klein is. Jezus maakt duidelijk dat, als zij werkelijk zouden geloven, zij zelfs tegen een boom konden zeggen dat hij zich moest verplanten naar de zee, en hij zou hen gehoorzamen. Dit hoeven we uiteraard niet letterlijk te verstaan. Jezus wil zeggen dat geloof een kracht kan ontketenen die ons mens-zijn ver overstijgt.

Geloof is in wezen een daad van gebed en overgave. Het credo, dat we zondag na zondag bidden, is daar een voorbeeld van. Het woord “credo” is verwant met het Latijnse “cor dare”: je hart geven. Wanneer wij zeggen: “Ik geloof in Jezus Christus,” zeggen wij eigenlijk: “Ik geef mijn hart aan Jezus.” Het credo is dus veel meer dan een reeks woorden die we uitspreken. Het is meer dan een belijdenis met onze lippen. In wezen is het een gebed van toevertrouwen en overgave, een beweging van binnenuit, gedragen door de Geest.

Wie zijn hart geeft aan de Heer, laat toe dat Hij in hem leeft en werkt. Zoals Paulus zegt in zijn brief aan de Galaten: “Niet ik leef meer, maar Christus leeft in mij” (Galaten 2,20). In die overgave gebeurt er een wonder: ons leven wordt doordrongen van Gods liefde. Onze kleine liefde wordt als het ware getransformeerd in Gods liefde.

Dat is de almacht van God: Hij kan ons onvermogen omvormen tot liefhebben zoals Hij ons liefheeft en ons uitnodigt zo ook de mensheid lief te hebben. Geen tovenarij vanuit de hemel, maar een transformatie in onszelf. God verandert de mens van binnenuit zodat zijn liefde gestalte krijgt in onze woorden en daden. Dát is de almacht van God.

De klacht die Habakuk uitsprak aan het adres van God was in wezen een klacht aan het adres van de Judeërs toen. Zij waren het die zich niet toevertrouwden aan Gods liefde, met alle gevolgen van dien. Het is makkelijk om dan naar God te wijzen. Eerlijker zou het zijn de hand in eigen boezem te steken. Het onvermogen van de toenmalige Judeërs om lief te hebben, lag niet aan God, maar aan het gebrek aan overgave van hen aan hun God.

Zo is het ook vandaag. Stel dat wij ons werkelijk toevertrouwen aan Gods aanwezigheid. Stel dat wij ons laten transformeren door zijn liefde. Dan zou de geschiedenis er anders uitzien. Dan had Hamas geen bommen gegooid op Israël op die bewuste 7 oktober 2023. Dan zou Israël niet hebben moeten reageren en opnieuw de hele regio hebben laten belanden in die spiraal van geweld. Dan was Rusland niet Oekraïne binnengevallen. Dan zouden er geen miljarden worden besteed aan defensie. Dan zou niemand nog honger hebben. Dan zouden migranten welkom zijn en met creativiteit worden opgenomen in onze samenlevingen.

God vraagt ons geloof. Hij vraagt dat wij ons geven aan zijn drie-ene liefde. Alleen zo kan zijn almacht zichtbaar worden. Alleen zo kan zijn wonder van liefde werkelijkheid worden in onze wereld. Het gaat er niet om dat wij letterlijk bomen verplanten naar de zee. Wel mogen wij Gods liefde belichamen. En daar is maar één weg toe: ons toevertrouwen aan Hem.

Moge de Geest ons hiertoe van binnenuit bewegen.

Laten we bidden

Kom, Geest van God,
doordring ons diepste wezen.
Maak ons stil vanbinnen,
zodat wij ons toevertrouwen aan de Heer.
Geef ons moed om los te laten,
en ruimte voor zijn aanwezigheid.
Leid ons binnen in Christus,
opdat zijn liefde zichtbaar wordt in ons.
Mogen wij leven in de vreugde van overgave,
de weg van ‘God met ons’.
In Jezus’ naam.
Amen.

Geliefde mensen, moge ons hart ontwaken voor het geheim van Gods nabijheid, die ons ten diepste draagt. Moge zijn liefde in ons uitstromen als een bron die de wereld verkwikt.
Zegen over Kerk en wereld.
kris

---

Om mee op weg te gaan

Durf je je eigen onrust en vragen in Gods handen te leggen? Overgave betekent niet dat alles meteen opgelost wordt, maar dat je gelooft dat Hij jou nabij is en je leven wil bezielen. Zo groeit er in jou een kracht die de wereld anders kan doen worden. Echt waar.