13 juni - Sint-Antonius

HOE WORD IK WIJS?
Wijsheid 7, 7-14

Beste mensen, sommigen onder ons kennen Antonius alleen als patroon die ons helpen kan om iets wat verloren is, weer terug te vinden: Antonius beste vriend, zorg dat ik mijn sleutels weer terugvind. Of Antonius die de bijzondere gave heeft om verloren zaken terug te vinden laten we in het midden, maar misschien had hij wel de gave om ‘verloren mensen’ terug te brengen naar een leven zoals het door de Schepper bedoeld is.

Wie was Antonius? Hij is geboren met de naam Fernando in Lissabon, heeft zich op 15-jarige leeftijd aangesloten bij de augustijner kanunniken, maar negen jaar later is hij geboeid geraakt door het bekeringswerk van de franciscanen. Hij is toen overgestapt naar de minderbroeders en veranderde zijn naam in Antonius, naar de woestijnmonnik met die naam, die leefde tussen 251 en 356.

Onze Antonius was een heel eenvoudig man, inmiddels priester. Hij viel in de groep niet op, en kreeg, volgens de legende, alleen maar de opdracht om simpele klusjes te doen. Door een toeval op een grote feestdag toen een ander persoon die zou preken uitgevallen was, hoorde hij een schertsende opmerking van een medebroeder dat Antonius dan die taak maar over moest nemen. Als grap bedoeld, maar Antonius nam het serieus op. Hij preekte vervolgens zo adembenemend goed dat hij al spoedig uitgezonden werd om op vele plaatsen Gods Woord te gaan verkondigen. Waar hij verscheen stroomden mensen af en aan. Ze konden urenlang naar hem luisteren, en raakten bewogen in hun diepste wezen.
De kracht van Antonius zat in zijn wijsheid, een wijsheid die veel mensen terugbracht naar het geloof dat ze verloren waren. Zo is hij toch de patroon van verloren ‘zaken’ geworden!

De eerste lezing van vandaag is gekozen uit het Boek Wijsheid, nu van toepassing op Antonius. En misschien ook op ons, zoekers naar wijsheid om de balans in ons leven terug te vinden.

Wat voor soort wijsheid wordt hier bedoeld? Het kan in je leven gebeuren dat we niet weten wat verstandig zou zijn in bepaalde situaties, je bent er niet wijs genoeg voor, denkt erover na, praat er met vrienden of deskundigen over. In echte penibele levenssituaties kun je zeker wel eens geholpen worden door een goed therapeut, maar de wijsheid waar de Bijbel over spreekt ligt op een ander niveau.

Waar kies je voor? Is het voor gemak, vertier, hebberigheid, oppervlakkigheid, kwaadspreken of voor onbenulligheden, over streling van het eigen ‘ik’? En maak je geen ruimte voor het levensgeheim, heb je geen tijd voor verstilling, gebed, meditatie? Sta je niet meer luisterend in het leven?

‘Je bent niet wijs’ wordt wel eens minachtend tegen een ander gezegd. Ben je niet wijs als je heel dienstbaar bent aan de ander, ben je niet wijs als je nog in God gelooft? Of als je geld uitgeeft aan mensen in nood? Of als je vrijwilligerswerk doet, of zieken bezoekt? Of tijd vrij maakt voor gebed?

In onze lezing van vandaag vind je een richtlijn.
In de eerste zin lezen we: Ik bad om inzicht en het werd me gegeven; ik heb gesmeekt, en ik ontving de geest van de wijsheid.
Is het zo simpel: een spreuk en ‘tafeltje dekje’, het komt voor elkaar? Nee, het is geen tovertruc. De wijze Antonius heeft het vast niet zo gedaan. Wijsheid kan ontstaan als je je eigen wijsheid los durft te laten. Dat vraagt om totale beschikbaarheid en openheid voor de Bron van goddelijke wijsheid, die stromen kan waar jij geen beletsel meer vormt om wijsheid te kunnen ontvangen. Met andere woorden, vraag om wijsheid in je gebed, en open je als een bloem in de volle zon, en Hij zal je laten delen in Zijn wijsheid.

Ik denk bij deze woorden meteen aan de jonge Salomo (zie 1 Koningen 3, 5-12). Hij mocht aan God vragen wat hij nodig zou hebben om goed te kunnen regeren. Hij vroeg toen om een opmerkzame geest zodat ik uw volk kan besturen en onderscheid kan maken tussen goed en kwaad. Omdat hij juist niet om een lang leven of rijkdom of dood van de vijanden gevraagd had, verhoorde God hem: Ik zal je zoveel wijsheid en onderscheidingsvermogen schenken, dat je iedereen voor jou en na jou overtreft.

Laten we bidden

Goede Vader, wij vragen U
om de Geest van wijsheid.
Open ons hart,
maak ons ontvankelijk
en geef ons de moed
onze eigenwijsheid,
om te laten vormen
tot wijsheid van U,
die de ware Wijsheid bent.
Dit vragen wij U
door Christus, onze wijze leraar.
Amen.

Moge deze wijzende woorden jullie vergezellen door je levensdagen, en moge ook deze dag je echte wijsheid vermeerderd worden.
Ricky Rieter