donderdag in de 2e week van de veertigdagentijd

DE ARMEN ALS SPIEGEL VOOR WIE WIJ ZIJN

Het evangelie van vandaag kan confronterend zijn, vooral voor mensen die in materieel en financieel opzicht ruimschoots voorzien zijn. Jezus' verhaal over de rijke man en Lazarus roept ons op tot bezinning en zelfreflectie.

Voor alle duidelijkheid: Rijkdom op zichzelf hoeft niet verkeerd te zijn. Jezus zelf kende immers ook vermogende vrienden. Zoals Jozef van Arimatea, die na Jezus’ kruisiging aan Pontius Pilatus toestemming vroeg om Jezus’ lichaam te begraven (Joh 19, 38). Of Nicodemus, een vooraanstaande farizeeër, met wie Jezus diepgaande boeiende gesprekken voerde over het opnieuw geboren worden (Joh 3 ,1-21).

De vraag is: hoe gaan wij om met onze middelen en bezittingen? Vaak blijken wij geneigd om vooral op te potten en onze ogen te sluiten voor degenen die tekortkomen. Deze houding lijkt in onze samenleving steeds meer aanvaardbaar te zijn, wat uiterst bedenkelijk is. In de eerste lezing waarschuwt Jeremia ons dat we niet te snel op elkaar moeten vertrouwen wanneer het bijvoorbeeld gaat over elkaar sussen omtrent de levensstijl die we hanteren. In ons praten met elkaar zou het wel eens kunnen zijn dat we elkaar verblinden. Jeremia draait er geen doekjes om: "Vervloekt wie op een mens vertrouwt, wie zijn kracht ontleent aan stervelingen". Soms is het beter te luisteren naar de Heer en wat Hij zegt doorheen de Schrift, dan te bouwen op het zogenaamde 'goede gesprek' dat wij onder elkaar voeren over het omgaan met de armen.

De kloof tussen arm en rijk is vandaag de dag dieper dan we doorgaans vermoeden, vooral hier in onze westerse samenleving, waar de armen minder in beeld zijn dan op vele andere plekken in de wereld. Hier leven ze vaak verborgen. Je moet al écht oog voor hen willen hebben om te weten dat ze er zijn. En ze zijn er, maak je hierover vooral geen illusies.

Het evangelie van vandaag wijst ons op dit feit: we wéten dat er armen zijn, ook hier in de Lage Landen. We weten het. We zouden liegen als we zeggen dat we er geen weet van hebben. Bovendien verwijst Jezus ons naar de Schrift waar we - als het goed is - toch mee vertrouwd zijn. Jezus wijst de rijke man uit het evangelie erop dat God doorheen de Schriften herhaalde malen de mens oproept oog te hebben voor de armen. Zo lezen we in het boek Deuteronomium dat het onze plicht is om vrijgevig te zijn tegenover behoeftigen (Deut 15, 7-8). Jesaja roept ons in hoofdstuk 58 op om ons brood te delen met wie honger heeft en onderdak te bieden aan wie dakloos is (Jes 58,7). Amos veroordeelt scherp het onderdrukken van armen en kwetsbaren (Amos 5, 11-12), terwijl het boek Spreuken ons leert dat geven aan de armen gelijkstaat aan lenen aan God zelf (Spr 19, 17). En zo kunnen we verder gaan.

Wij als christenen kennen de evangelies die nadrukkelijk wijzen op onze verantwoordelijkheid wanneer het aankomt op het oog hebben voor de armen. In Matteüs 25, 35-40 benadrukt Jezus dat wat we voor de geringsten doen, we voor Hemzelf doen. In Lucas 12, 33-34 moedigt Hij ons aan om schatten in de hemel te verzamelen in plaats van aardse rijkdom na te jagen, en in Marcus 10, 21 daagt Jezus de rijke jongeman uit om zijn bezit aan de armen te schenken en Hem te volgen. Ook hier kunnen we nog tientallen voorbeelden aanhalen waarin we worden opgeroepen hart te hebben voor wie behoeftig is. En, ik herhaal het nogmaals: we wéten het. We weten het maar al te goed.

En door het feit dat we het weten, kennen we ook onze verantwoordelijkheid daarin. Paus Franciscus heeft dit al meermaals treffend uitgedrukt wanneer hij zegt dat de Kerk de vriend van de armen moet zijn. Dit houdt in dat zij gehoor geeft aan Gods vraag om daadwerkelijk nabij te zijn bij mensen in nood, bij mensen die fysiek honger hebben, actief betrokken bij situaties van ongelijkheid, en solidair met wie uitgesloten of vergeten wordt. Dit vraagt van de Kerk niet enkel een sobere levenswijze, maar vooral praktische daden van liefde, gerechtigheid en barmhartigheid, waardoor zij werkelijk Gods zorg en nabijheid tastbaar maakt in deze wereld. En – en da's niet onbelangrijk – niet als een meerdere, maar als een werkelijke broer of zus.

Door oog en hart te hebben voor de armen kunnen we als christenen daadwerkelijk het verschil maken in een wereld die vaak gericht is op geld en de drang om te verzamelen en te bewaren. Dit geldt overigens niet alleen voor christenen. Ook Joden en moslims dragen dezelfde roeping in zich. De drie grote monotheïstische godsdiensten zouden op het gebied van armenzorg meer moeten samenwerken. Zij aanbidden immers uiteindelijk dezelfde God, die aan hen allen hetzelfde gemeenschappelijke gebod geeft om zorg te dragen voor de meest kwetsbaren onder ons.

Moge evangelie van vandaag ons allen aanmoedigen tot een eerlijke zelfreflectie: hoe gaan wij om met onze vermogens? Hoe kunnen wij daadwerkelijk antwoord geven aan de oproep om solidair en liefdevol betrokken te zijn op degenen die het nodig hebben?

Laat ons bidden

Heer Jezus,
open onze ogen voor wie leeft in armoede.
Open ons hart voor wie tekortkomt en lijdt.
Leer ons solidair en vrijgevig te zijn,
Moge ons leven uw goedheid weerspiegelen.
Maak ons tot instrumenten van uw liefde,
in woord én daad.
In uw naam.
Amen.

Geliefde mensen, laten we de armen omarmen met dezelfde liefde waarmee God ieder van ons bemint.
Een toegewijde donderdag,
kris

---

Om mee op weg te gaan

Het evangelie van vandaag nodigt ons uit om stil te staan en aandachtig in onszelf te kijken, óók in onze beurs. Hoe is het gesteld met onze vrijgevigheid en solidariteit, zowel in materieel als financieel opzicht? Durven we onszelf eerlijk af te vragen of onze manier van omgaan met geld en bezit werkelijk weerspiegelt wat Jezus van ons verlangt?