zondag 31 door het jaar - B

Alle belangrijke levensovertuigingen, filosofieën of religies hebben een opvatting over de twee fundamentele relaties van de mens: over de verticale dimensie van de verhouding tussen de mens en God en over de horizontale dimensie van de relatie tussen de mens en zijn medemensen. Welnu het teken van het christendom is juist het kruis. Het christendom beleeft men op het snijpunt van de horizontale en de verticale balk. Het christendom is de godsdienst waar juist de synthese van de twee aspecten als ideaal in het centrum staat.

Andere levensfilosofieën benadrukken duidelijk meer de éne of de andere lijn. Het boeddhisme bijvoorbeeld zal de verticale dimensie accentueren. Daar komt het er vooral op aan zichzelf individueel te zuiveren en te laten opgaan in het Al, het licht. Het Marxisme daarentegen verdedigt enkel de horizontale lijn, de menselijke solidariteit, zonder God daarbij te betrekken.

Binnen de christelijke geloofsgemeenschap zelf zal men die twee aspecten natuurlijk aanwezig vinden, maar zij worden door sommige groepen binnen het christendom soms eenzijdig benadrukt. Het authentieke christendom zal steeds de overdrijvingen van de éne of de andere strekking proberen te corrigeren. Want het echte christendom beleeft men juist op het snijpunt, als een moeizaam, steeds te veroveren evenwicht. Er bestaat geen echte liefde tot God, zonder concrete hulp aan de naaste. En langs de andere kant is onze solidariteit met de zwakkeren maar diep genoeg, als wij, achter het gelaat van de kansarme, Gods vraag en Gods nood zien.

Nu is het leven juist op een snijpunt heel moeilijk. Zulk een ideale synthese is door ons, mensen, alleen concreet te beleven in verschillende momenten, in uiteengelegde elkaar opvolgende en afwisselende ervaringen. Wij kunnen niet steeds alle accenten even sterk tegelijk benadrukken. Onvermijdelijk vraagt het concrete leven dat er bepaalde momenten, tijden, perioden zijn waarin wij nu eens de éne dimensie - ons eenzaam gebed - en daarna weer de andere dimensie - onze actieve behulpzaamheid - op een meer intense manier beleven. Als er maar steeds een evenwicht is en een wederzijds beïnvloeden. Als de liefde tot God en de liefde tot de naaste maar niet worden gezien in concurrentie met elkaar, maar als de twee zijden van hetzelfde ideaal. Het ideaal blijft dat wij “altijd biddend behulpzaam zijn". Maar dat kunnen wij, mensen, alleen concreet waar maken als er perioden zijn van gebed en van dienstbaarheid, die elkaar afwisselen, maar diep beïnvloeden.

Belangrijk is dat we bidden in de gave van Gods Geest; het is het bidden van Christus in ons, die ons doorheen zijn eigen ja-woord tot de Vader maakt tot christenen die gehoor geven aan Gods stem in ons leven. Het gehoor geven zal erin bestaan gebed en dienstbaarheid in harmonie te beleven, als twee afzonderlijke zaken die wezenlijk met elkaar te maken hebben en elkaar voortdurend bevruchten.

De beste dienstbaarheid is de dienstbaarheid waarbij wij doorheen de mens die wij helpen zien en voelen dat wij dienstbaar zijn aan Gods Liefde zelf die in allen en alles aanwezig is. Gebed brengt ons dus tot dienstbare inzet. En onze dienstbare inzet brengt ons tot aanbidding en gebed.

Denken wij maar niet dat wij dat moeizaam evenwicht tussen gebed en actie eens en voorgoed hebben veroverd. Neen, wij evolueren, geraken in een ander stadium van ons leven, wij veranderen van werk of worden grootouders, en daarbij hebben wij telkens opnieuw een nieuw evenwicht te zoeken tussen gebed en actie. En daarbij moeten wij ons weer eens durven corrigeren. Onze liefde tot de mensen is niet te scheiden van onze liefde tot God. En onze liefde tot God moet de bron blijven van onze liefde tot de mensen.

Dan staan ook wij niet veraf van het Rijk Gods.

All. 1-2-3-4-6-7-8 : Frans Mistiaen, sj
All. 5 : kris