29 aug - Marteldood van Johannes de Doper

Een lastig evangelie. Daar ik zelf niet onmiddellijk woorden vond, ben ik op zoek gegaan op het web. Onderstaande overweging vond ik op de Sint-Petrus-Canisiusstichting uit Nederland. Het bleef hangen. Persoonlijk vind ik het sterk. Ik deel het graag.

In het evangelie van vandaag krijgen we een kijkje in de wereld waarvoor Jezus is gekomen: een tiran die doet wat hij wil, de geboden van God met voeten treedt, een sluwe en doortrapte vorstin die haar wraakzucht botviert ten einde toe. Johannes de Doper wordt nu zelf gedoopt in zijn bloed. Hij had zich daar al op voorbereid, want, zo zei hij, Hij moet groter worden, ik kleiner. Deze gebeurtenis wordt verhaald onmiddellijk na de keuze en de uitzending van zijn leerlingen (aan het begin van het zesde hoofdstuk). Het werkt als een slagschaduw over het leven van Jezus en zijn leerlingen, als een sombere wolk over het landschap van Jezus' werkzaamheid in Galilea. Waar gaat dit op uitlopen?

Herodes is als Pilatus, de weifelende, krachteloze figuur die bezwijkt voor de druk van de geestelijke leiders en van het volk. Johannes is als Jezus: slachtoffer. Het lijdensverhaal van Johannes is als een generale repetitie van het lijdensverhaal van Jezus. En Herodes is eigenlijk maar een zwakkeling, een slachtoffer van zijn eigen hartstochten en van de uitgekiende wraakzucht van zijn eigen echtgenote.

Tijdens het lezen van dit verhaal hebt u zich misschien wel betrapt op de pijnlijke vraag: Waarom doet Jezus niets? Het is toch zijn eigen voorloper? De ene dienst is de andere waard. Johannes doopte Hem met water, dat was zijn dienst aan Jezus. Waarom hem nu niet in zijn doodsnood geholpen? Maar zou het ook niet zo gaan in Jezus' lijdensverhaal?! De mensen krijgen de ruimte om alle middelen te in te zetten. De hogepriesters bespelen de zwakheid van Pilatus en de menigte wordt bespeeld door de geestelijke leiders van het volk. Alle geestelijke en materiële machten worden in het werk gesteld. Maar ook daar is er niemand die tegenspel biedt. Geen verzet, geen verdediging van Jezus, en de eerste beste poging daartoe wordt door Pilatus meteen de kop ingedrukt.
En wat God betreft: precies het zelfde: stilte.

De beulen van Jezus kunnen helemaal hun gang gaan, onbevreesd, ongehinderd. En als ze zich helemaal hebben uitgeleefd, gedaan wat ze wilden, en Jezus aan het kruis hebben geslagen roepen ze: Anderen heeft Hij gered, laat Hij Zichzelf eens redden, als Hij de Messias is, de uitverkorene. Laat God Hem dan redden!
Maar de hemel zwijgt.

Dit zwijgen is geen koud en onverschillig zwijgen. Het is een pijnlijk zwijgen, het is een onmetelijk goddelijk lijden, het lijden van een Vader die met zijn Zoon meelijdt. God duldt, draagt, vergeeft, rekent het kwade niet aan. Jezus draagt, verdraagt.

Ook de leerlingen van Johannes hebben niets gedaan. Toen zijn leerlingen ervan gehoord hadden, kwamen ze zijn lijk halen en legden het in een graf. Zij hebben het kwaad gedragen.

Dat is de christelijke manier om het kwaad te lijf te gaan: zich klein maken, dulden, dragen, vergeven, erbij zijn. Zoals in de brief aan de Hebreeën staat: Denkt aan hen die gevangen zijn en aan hen die mishandeld worden, want ook gij hebt een lichaam. Je moet daar zijn, met hen in de gevangenis. Niet weglopen van het lijden. Zoals Jezus bij zijn mensen is: Saul, Saul, waarom vervolg je Mij? Saul vervolgde de christenen, maar Jezus vereenzelvigt Zich met de christenen die vervolgd worden. Daarvoor is Jezus immers ook mens geworden, heeft Hij een lichaam aangenomen, om hetzelfde lijden te dragen wat de mensen moeten dragen, om met hen te zijn, die lijden, met hen mee te lijden.

Maar God kan toch niet lijden? Bernardus zegt: God kan niet lijden, maar Hij kan wel meelijden. In ons lijden is God die mee-lijdt, mee-draagt. Dat zei God tot Mozes bij de brandende doornstruik: Ik heb de ellende van mijn volk in Egypte gezien, ja Ik ken zijn lijden. In alle lijden is er de troost van de medelijdende liefde van God. Het lijden is voor God de veilige weg om Zich te laten ontmoeten, zonder dat de mens er in sterft, dat is de zin van het zinloze lijden. God zoekt Zich situaties uit, waarin Hij Zich zo kan meedelen, zonder de mens te schaden, te verpletteren, en zonder Zichzelf tekort te doen.

Bron: Sint-Canisiusstichting

Na dit rijk woordje, blijf ik zelf met de vraag achter of het 'kwade' in vele gevallen toch ook niet mag (of moet) verwoord worden, al was het maar ter aanklaging... Dit doet uiteraard absoluut niets af aan het feit dat God een mee-lijdende God is, en dat m'n soms moet zwijgen en al zeker niet terugslaan. Maar het ene sluit het andere niet uit... denk ik dan.

Een mooie maandag, 

Reacties

  1. Ja, Kris, wij zwijgen vaak veel te lang. Het leven van een mens wordt zo dikwijls niets waard geacht. Als ik denk aan al dat zinloos oorlogsgeweld overal in deze wereld en aan de honger die zoveel onschuldige mensen de dood injaagt. En de wereld doet niets. Dat is wellicht te veel gezegd. Er zijn hulpprogramma's van ngo's en er is Pax Christi bv. Maar toch, zoals het commentaar dat u met ons deelt het zegt, wij zijn onmachtig. Zelfs God is onmachtig. Hij lijdt mee, Hij lijdt zelf in al die onschuldige mensen.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Natuurlijk mogen we het lijden benoemen en er zondermeer weerstand aan bieden, zoals nu, met de oorlog in Oekraïne. Maar soms is en wordt het te groot voor ons mensen, en zien we onmenselijke zaken voor onze ogen gebeuren. In de kracht van de goede God en zijn Geest mogen we ons daar tegen verzetten en mee helpen ook daadwerkelijk, deze strijd te winnen, door op te komen voor vreedzame burgers, ouderen, vrouwen en mannen, jongeren en kinderen die weerloos een oorlog zijn binnen gesleurd.
    Dat het goede het kwade mag overwinnen, dat de volken in vrede naast elkaar mogen leven, en het recht zal zegevieren over een in het kwaad verstrikte dictator.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Het Geloof dat God naast mij staat en mij draagt helpt mij om trouw te blijven aan mezelf en aan God.
    Ook Johannes bleef trouw aan zichzelf, ondanks al de gevolgen voor hem.
    Ook vandaag zijn er mensen die ons, onze leiders, onze regeringen enz. een spiegel voorhouden met alle gevolgen vandien voor zichzelf en hun naasten.
    Ze worden dan opgesloten en verbannen, monddood gemaakt. Mensen hebben de neiging om de boodschappers af te schieten in plaats van eens te luisteren of ze toch geen gelijk zouden kunnen hebben en de mensen die samen met de machthebbers op het feest zijn zwijgen. Niemand gaat er tegen in. Buiten de paleizen heerst verdriet en begraven we de slachtoffers.
    Ook vandaag nog kwijnen de Navalny's, de AnnShuShy's en zovele anderen weg in de gevangenissen tot wanneer er weeral iemand verleid wordt met een dans of andere chantage.
    Heer, schenk de leiders vd wereld een nederig hart dat kan luisteren zoals alleen stervenden dat kunnen en geef hen de moed om hun trots in hun zak te steken en naar U te luisteren.
    Amen

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Misschien waren de gasten bang voor hun eigen hachje. Ik hoop dat ik in die situatie de moed zou hebben om op te staan en weg te gaan . Daarmee kon ik laten zien dat ik het er niet mee eens was. Ik besef maar al te goed dat ik soms ook laf ben geweest en meegedaan heb. Roosje.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. In het gescheiden “Ene van het Andere en omgekeerd” wordt altijd de Oorspronkelijke On_ge_Wenste scheiding miskend door het Andere én het Ene, tenzij beiden zoeken naar elkaar aanvullend Samen_Doen op basis van Liefde (= in functie van het Hogere Gemeenschappelijke.
    Dit vertaalt zich trouwens fysisch in de Zwaartekracht die als relativistische basis de Inertie {weerstand tegen ver_Ander_ing welke laatste de wezenlijkheid is van de Materie (Veelheid)} heeft. Wanneer een ontmoeting niet leidt tot ver_Een_iging dan voelen beiden zich “onrecht aangedaan” (onrechtmatig behandeld).

    Doch niet enkel beide “antagonisten” maar ook God, die de Eenheid zelve is en zich omwille van het Hogere Bewust_Zijn tot Materie heeft uit_gesplitst in de schepping zelve. Daar heeft het Louter Een_Zijn op zich, dat gelijk staat met de Absolute Dood van On_Bewust_Zijn (= Absolute_Niet), die Ene God van Eenheid, zich uitgesplitst in aan elkaar Tegengestelde Veelheid van Ander_Zijn die elk in zich bezwaard zijn met dat zelfde ook Goddelijke trauma dat enkel, op basis van Liefdevolle welwillende her_Een_iging, aldus kan leiden tot de On_Noemelijke Hogere Toestand van Al_Bewust_Zijn, zijnde het Absoluut Vol_Ledig_e Leven.

    Daarom mag het Ander_Zijn niet ver_Niet_igd worden maar integendeel wel voor Waar Er_Kend, ook al is de gebruikte opstelling (Egoïsme) grondig foutief en dus principieel laakbaar.

    Die laakbaarheid kan dan wel ge_uit worden doch – en dat is het aartsmoeilijke – mits erkenning van de gerechtvaardigde verzuchting van de Ander tot die Eenheid zonder de Ander in zijn Ego te kwetsen (door afwijzing) doch door “Fundamentele Vergeving” van zijn Fundamentele Fout waarin hij zijn gerechtigde verzuchting ver_Wikkel_d had. Dat is de Liefdevolle, Andere_Op_Waard_erende weg, die enkel “in persoonlijke relatie kan ver_Werkelijk_t worden, niet in termen van openlijke aanklacht die het Ander_Zijn altijd zal kleineren ten opzichte van zijn Omgeving.

    Die Ver_Geving kan daarenboven enkel vanuit Goddellijke Kracht komen en niet vanuit een eigen mede_menselijke opstelling, een Andere mens die fundamenteel even zondig is als elke opponente Ander.

    Dat verklaart het vele zwijgen van Christus ten opzichte van zijn beschuldigende Omgeving (Farizeeën en Pilatus). Nattuurlijk kan en moet ten ver_Algemenende titel dat wel aan de kaak gesteld worden, doch zeker niet ten Persoonlijke Titel dat enkel aan God gegeen is. Christus stond trouwens terecht als Mens en niet als God. Daarom zweeg Hij ook als Mens.

    Schepping is een vooral Hemelse Verscheuring van Eenheid tot Veelheid zonder dewelke Al_Bewust_Zijn – dat als Bezitloos Bezitten – terug Absolute Eenheid is op basis van “Elkaar_Aanvullend_ Ander_Zijn” binnen Veelheid, doch dan als Volle_Leven.

    Paul Clessens

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Toen ik deze morgen “Bijbelcitaat” openklikte, gingen mijn ogen meteen ook open. Niet de afbeelding van het hoofd van Johannes op de schaal trof mij zozeer, wel de psalmtekst: “Mijn God, bevrijd mij uit de hand van schurken, uit de greep van wrede onderdrukkers.”
    Meteen werd ik een moment stil, diep stil om God te bidden om ons van die despoten te bevrijden, verlichte en absolute.
    Op hoeveel tirannen en verdachte wereldleiders kunnen we namen plakken maar dankzij de commentaar bij het evangelie vandaag ging mijn bezinning verder: Hoeveel naamloze influencers hebben macht op de Herodessen en Pilatussen van vandaag.
    Oekraïne, zeker een duidelijk en actueel voorbeeld maar ook de Taliban in Afghanistan en nog zoveel meer en meer.
    Mijn God, bevrijd de schurkengeest van die onderdrukkers en hun beïnvloeders uit hun zieke hoofd, vervul hun geest met uw Liefde.
    Chris


    BeantwoordenVerwijderen
  7. Paulus zegt het kort en krachtig, geloven we dit nog? "Onze strijd gaat niet tegen vlees en bloed, maar tegen de machten van de duisternis". Daarvan zegt Jezus: "Sommige duivels kunnen enkel uitgedreven worden door gebed en vasten". Duidelijker kan eigenlijk niet.

    BeantwoordenVerwijderen
  8. In de eerste lezing horen we de Heer tot de profeet Jeremia zeggen: “Sta op en zeg tot het volk alles wat Ik u opdraag. Laat u niet door hen afschrikken. Ik maak u tot een versterkte stad, een ijzeren zuil, een koperen muur. Ik ben bij u”.
    Hier zien we een parallel met Johannes de Doper waarover we zonet hoorden.
    Toen de engel Gabriël aan de priester Zacharias verscheen, kondigde hij de wonderlijke geboorte aan van een zoon die hij de naam Johannes moest geven. Van hem zei de engel: “Van in de moederschoot zal hij vervuld worden met de Heilige Geest. Hij zal velen naar de Heer terugbrengen”.
    Zowel Jeremia als Johannes de Doper delen in dezelfde zending: de weg van de Heer voorbereiden. Zij delen in dezelfde profetische zending. En van profeten weten we dat niet alles wat ze zeggen in dank wordt afgenomen. Jeremia werd beschimpt, geslagen en in een modderput gegooid. Johannes werd voortdurend op de vingers gekeken door de farizeeën en het verhaal van vandaag spreekt voor zichzelf: zijn optreden kostte hem ten slotte het leven.
    Voor ons mag het vandaag een uitnodiging zijn om consequent ons christen-zijn te beleven, ook al wordt het niet door iedereen in dank afgenomen. Net zoals Jeremia en Johannes zijn ook wij geroepen en gezonden door de Heer, in de kracht van de Heilige Geest. “Zoals de Vader Mij gezonden heeft, zo zend Ik u”, zegt Jezus tot ieder van ons.

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Net al jullie woorden gelezen. Een hele boterham ;-)
    Dank om dit alles te delen !
    Hartelijk, kris

    BeantwoordenVerwijderen

Een reactie posten