zondag 7 door het jaar - A
De overweging van deze zondag is van de hand van Frans Mistiaen, sj
Jezus vraagt van zijn leerlingen meer dan het gewone. Hij vraagt een ‘buitengewone’, een ‘overdadige’ liefde.
De ‘gewone’ levensregel, waar de meeste mensen achter kunnen staan is die van de wederkerige rechtvaardigheid. “Goed doen aan wie ons goed doet.” en "Schadevergoeding eisen van wie ons kwaad doet!” Correcte evenredigheid dus.
En toch! Met zo'n levenshouding zijn wij inderdaad wel in orde en in regel met iedereen, zijn de rechten en de plichten nauwkeurig in evenwicht, maar is er eigenlijk geen marge voor een geschenk, is er geen plaats voor een overdaad van liefde. Uit onze eigen ervaringen zelf weten wij nochtans dat het leven juist de moeite waard werd door de vele blijken van “overdaad” van liefde, die wij vanaf onze jeugd gratis en gul hebben gekregen. Voor ons, gelovigen, kan er altijd iets ‘gratis’ gedeeld worden, iets ‘overtolligs’ bij gegeven worden, een ‘surplus’ getoond worden van een hartelijke liefde, die niet gaat tellen of berekenen. Het is juist dat overdadige boven de norm, dat van ons de mens heeft gemaakt die wij mogen zijn. Waarom doen wij, gelovige volgelingen van Jezus, voor anderen meer dan wat het strikte minimum van de norm vraagt? Daarvoor is er uiteindelijk maar één echte reden: uit diepe dankbaarheid, omdat wijzelf reeds zoveel surplus aan hartelijke liefde van God in ons leven hebben ervaren.
Het evangelie vraagt niet dat wij geen vijanden zouden hebben. Die zijn er nu eenmaal, dat moeten wij niet ontkennen. Als wij ons laten leiden door onze spontane gevoelens, dan vinden wij dat er zeker mensen die ons kwaad hebben berokkend of die ons duidelijk minder sympathiek lijken. Maar het evangelie vraagt ons meer dan het gewone en nodigt ons uit tot een ‘buitengewone’ liefde. Als gelovigen willen wij onze houding en gedrag niet laten overheersen door onze spontane antipathieën of sympathieën. Christelijk leven steunt immers niet alleen op wat wij spontaan aanvoelen. Echt christelijk leven steunt voor ons op een positieve keuze voor de liefde, die de tegenstellingen heel goed ziet, maar ze juist bewust wil overwinnen, door concrete daden van vergeving, toenadering en eenheid. Echte liefde wil niet beperkt worden door wat strikt en evenwichtig rechtvaardig is. De barmhartigheid die God reeds voor ons heeft getoond, heeft immers niet afgehangen van ons sympathiek gedrag. Hij bood ons geen afgewogen, strikt rechtvaardige barmhartigheid, maar een overdadige vergeving, zonder voorbehoud, zonder voorwaarde en zonder berekenen.
In de meeste omstandigheden, waar wij vijandigheid ondervinden, zal agressiviteit niet het beste effect zal hebben. Kwaad vergelden met kwaad is altijd steriel. Geweld beantwoorden met geweld roept veelal groter geweld op. Geweldloosheid is niet naïef of wereldvreemd, wel tegendraads, en uiteindelijk zeer vruchtbaar. Mahadma Gandhi, Maarten Luther King, Nelson Mandela, de grote geweldloze bevrijders van de moderne tijden, hebben dat duidelijk aangetoond.
Als wij onszelf vergelijken met anderen, dan komen wij steeds tot de conclusie dat het gelijk langs onze kant ligt en dat de anderen ongelijk hebben. Maar als wij ons veeleer zien in onze relatie tot God, dan worden wij vlugger bewust dat wij nog meer dankbaar moeten zijn voor Gods “overdadige” liefde aan ons. Alleen vanuit die dankbaarheid kunnen wij ertoe komen aan anderen te vergeven, gul, bovenmatig... dus ook aan onze vijanden.
Jezus vraagt van zijn leerlingen meer dan het gewone. Hij vraagt een ‘buitengewone’, een ‘overdadige’ liefde.
De ‘gewone’ levensregel, waar de meeste mensen achter kunnen staan is die van de wederkerige rechtvaardigheid. “Goed doen aan wie ons goed doet.” en "Schadevergoeding eisen van wie ons kwaad doet!” Correcte evenredigheid dus.
En toch! Met zo'n levenshouding zijn wij inderdaad wel in orde en in regel met iedereen, zijn de rechten en de plichten nauwkeurig in evenwicht, maar is er eigenlijk geen marge voor een geschenk, is er geen plaats voor een overdaad van liefde. Uit onze eigen ervaringen zelf weten wij nochtans dat het leven juist de moeite waard werd door de vele blijken van “overdaad” van liefde, die wij vanaf onze jeugd gratis en gul hebben gekregen. Voor ons, gelovigen, kan er altijd iets ‘gratis’ gedeeld worden, iets ‘overtolligs’ bij gegeven worden, een ‘surplus’ getoond worden van een hartelijke liefde, die niet gaat tellen of berekenen. Het is juist dat overdadige boven de norm, dat van ons de mens heeft gemaakt die wij mogen zijn. Waarom doen wij, gelovige volgelingen van Jezus, voor anderen meer dan wat het strikte minimum van de norm vraagt? Daarvoor is er uiteindelijk maar één echte reden: uit diepe dankbaarheid, omdat wijzelf reeds zoveel surplus aan hartelijke liefde van God in ons leven hebben ervaren.
Het evangelie vraagt niet dat wij geen vijanden zouden hebben. Die zijn er nu eenmaal, dat moeten wij niet ontkennen. Als wij ons laten leiden door onze spontane gevoelens, dan vinden wij dat er zeker mensen die ons kwaad hebben berokkend of die ons duidelijk minder sympathiek lijken. Maar het evangelie vraagt ons meer dan het gewone en nodigt ons uit tot een ‘buitengewone’ liefde. Als gelovigen willen wij onze houding en gedrag niet laten overheersen door onze spontane antipathieën of sympathieën. Christelijk leven steunt immers niet alleen op wat wij spontaan aanvoelen. Echt christelijk leven steunt voor ons op een positieve keuze voor de liefde, die de tegenstellingen heel goed ziet, maar ze juist bewust wil overwinnen, door concrete daden van vergeving, toenadering en eenheid. Echte liefde wil niet beperkt worden door wat strikt en evenwichtig rechtvaardig is. De barmhartigheid die God reeds voor ons heeft getoond, heeft immers niet afgehangen van ons sympathiek gedrag. Hij bood ons geen afgewogen, strikt rechtvaardige barmhartigheid, maar een overdadige vergeving, zonder voorbehoud, zonder voorwaarde en zonder berekenen.
In de meeste omstandigheden, waar wij vijandigheid ondervinden, zal agressiviteit niet het beste effect zal hebben. Kwaad vergelden met kwaad is altijd steriel. Geweld beantwoorden met geweld roept veelal groter geweld op. Geweldloosheid is niet naïef of wereldvreemd, wel tegendraads, en uiteindelijk zeer vruchtbaar. Mahadma Gandhi, Maarten Luther King, Nelson Mandela, de grote geweldloze bevrijders van de moderne tijden, hebben dat duidelijk aangetoond.
Als wij onszelf vergelijken met anderen, dan komen wij steeds tot de conclusie dat het gelijk langs onze kant ligt en dat de anderen ongelijk hebben. Maar als wij ons veeleer zien in onze relatie tot God, dan worden wij vlugger bewust dat wij nog meer dankbaar moeten zijn voor Gods “overdadige” liefde aan ons. Alleen vanuit die dankbaarheid kunnen wij ertoe komen aan anderen te vergeven, gul, bovenmatig... dus ook aan onze vijanden.
Reacties
Een reactie posten