dinsdag in de Goede Week

Verraad en trouw
Johannes 13, 21-33 en 36-38

Beste mensen,
de veertigdagentijd nadert haar hoogtepunt. We gaan spoedig het lijden en sterven van Jezus herdenken (en meebeleven vanuit onze eigen situatie).

De spanningen lopen op. Het blijkt telkens weer dat de leerlingen van Jezus de situatie niet aankunnen. Moest dit (schijnbaar) noodlottige lijden nu echt plaatsvinden- zullen zij zich afgevraagd hebben!
Dat is ook voor ons de vraag als we bijvoorbeeld kijken naar het lijden door oorlogen, geweld, hongersnood, vervolging waar de wereld vol van is. Bovendien als we mede onze blik naar binnen richten en het lijden van onszelf niet altijd aankunnen.

In het evangelie lezen we over het verraad van Judas, een van de twaalf leerlingen. Jezus heeft zijn trouwe vrienden zojuist de voeten gewassen; dienstknecht wil Hij zijn, een voorbeeld geven aan hen (en aan ons). Het is een zeer aanschouwelijke en indrukwekkende boodschap aan de leerlingen die kortgeleden nog een gesprek hadden over ‘wie de grootste was’. Na de voetwassing gaan ze aan tafel. Dan lezen we dat Jezus diepbedroefd wordt en Hij verklaarde: Waarachtig, ik verzeker jullie: een van jullie zal mij verraden. Wie zou dat wel zijn vragen de leerlingen zich verontrust af, maar het antwoord van Jezus dringt niet tot hen door. Ook niet als Judas vertrokken is. En al helemaal niet als Jezus er nog de volgende verheven zin aan toevoegt. Nu is de grootheid van de Mensenzoon zichtbaar geworden, en door Hem de grootheid van God. Ze begrijpen niet wat Jezus ermee wil zeggen. Ze vragen er ook niet naar.
Ze gaan nergens op in: niet op het feit dat Jezus diepbedroefd wordt, niet op het feit dat een van hen Hem zal verraden, niet op die plechtige woorden van Jezus. De leerlingen zijn mogelijk met stomheid geslagen, verward door alles wat er in de lucht hangt. Dat ze angstig en verward zijn is heel goed te begrijpen.

Verraad, wat een naar woord om daarover na te denken. Verraad is de mokerslag op vriendschap en liefde. Bij Matteüs lazen we met Palmzondag dat Jezus, nadat Judas hem een kus heeft gegeven om hem te verraden, hem nog steeds aanspreekt met ‘Vriend’. Bij Jezus is de liefde van zo’n volmaakte kwaliteit dat die niet tenietgedaan wordt als die verrader, volgens het afgesproken teken, hem die kus geeft.

Verraad is er in veel gradaties. Het heeft met uitgekiende slechte plannen in het hoofd van mensen te maken, niet allereerst met alleen boze gevoelens. Herkennen wij een kleine, of grotere vorm van verraad in ons eigen leven? Iedereen kan er wel eens mee te maken hebben gehad, zowel dat je je verraden voelt door een ander, als dat je zelf op een of andere manier niet trouw bent geweest ten opzichte van iemand anders. Het hoeft niet altijd verraad te heten, maar het kan er wel dichtbij komen. Misschien heb je een vriendschap beschadigd door een egoïstische houding, door je eigen keuzes belangrijker te vinden dan wat een persoon, of een situatie van je vraagt.
Over het grote verraad hebben we een duidelijk oordeel. Zoiets zou je nooit doen! En wat denk je dan van Petrus die zelfs zijn leven voor Jezus wilde geven en toch, toen puntje bij paaltje kwam, heeft hij Jezus tot driemaal toe verloochend. Tegen Petrus zouden we kunnen zeggen: ‘Zeg nooit ‘nooit’. En tegen onszelf? We blijven zwakke mensen. Wel weten we zeker dat zijn genade ons altijd weer gegeven zal worden! Zijn trouw is grotesk.

De zin: Nu is de grootheid van de Mensenzoon zichtbaar geworden, en door Hem de grootheid van God, hing een beetje in het luchtledige. Er stond ook geen commentaar bij. Zou Jezus een vooruitziende blik hebben gehad op de totaliteit van het hele proces van lijden, sterven en verrijzen? Misschien wordt het voor ons, ook een beetje zichtbaar dat lijden en dood van Hem zin heeft gekregen, en dat ook ons lijden dezelfde zin kan krijgen, als we ons verbinden met zijn kruis! Laten we daarvoor bidden en onze hoop gericht houden in dezelfde richting als Jezus’ ogen toen Hij deze woorden uitsprak. Moge ook door onze trouw de grootheid van de Mensenzoon en van zijn Vader mede tot uitdrukking gebracht worden en zichtbaar zijn in een verduisterde wereld.

Laten wij bidden ...
Broeder Jezus,
uw liefde is eindeloos groot,
wij danken U dat we U mogen kennen,
al is onze kennis ook nog zo beperkt.
U hebt het kruis opgenomen en vraagt ons
om daarin met U verbonden te blijven,
mede door ons eigen kruis te dragen.
Dit alles tot meerdere grootheid
van U en de Vader.
Neem ons mee in de beweging
die volgt op het lijden,
de doorgang naar het oneindige Leven in Uw Licht.
Help ons om U trouw te blijven
ten einde toe.
Alle dagen van ons leven.
Amen

Ik wil jullie toewensen dat je deze laatste dagen van de Goede Week inspiratie kunt vinden in het leven en lijden van  Jezus, onze Verlosser, Broer en Vriend die ons in alles is  voorgegaan.
Ricky Rieter